Marmara’nın bir ucu ile Ege’nin diğer ucunu birleştiren Balıkesir ilimizin zengin mutfağı, yöresel zenginlikleriyle dikkat çekiyor. Ayvalık, Edremit, Erdek, Cunda gibi pek çok popüler tatil beldesine sahip olan Balıkesir mutfağı hem Ege hem de Marmara’nın lezzetlerini barındırıyor.
Türkiye’de en fazla kırmızı et tüketilen iller arasında yer almasına rağmen, Balıkesir’in hamur işleri, sebzeler ve otlar açısından da oldukça zengin bir mutfağa sahip olduğunu vurgulamak gerekir.
Haydi gelin, ‘Türkiye’yi doyuran il’ olarak anılan Balıkesir’in, lokum gibi etleri, parmak ısırtan hamur işleri, enfes sebzeli yemekleri ve tadı damağınızda uzun süre yer edecek tatlıları ile dolu mutfak kültürünü birlikte keşfedelim.
1) Düğün Çorbası
Kış aylarında Balıkesir sofralarında sıkça yer alan düğün çorbası, özellikle bol malzemeli ve yoğun kıvamlı çorbaları sevenlerin favorisi.
Balıkesir’e gittiğinizde gerdan etli, yoğurtlu ve hafif limonlu düğün çorbasına mutlaka şans vermenizi öneririm.
2) Kabak Çiçeği Dolması
Girit mutfağından miras kalan kabak çiçeği dolması, yalnızca Ege değil, Balıkesir yemeklerinin de vazgeçilmez lezzetlerinden biridir.
Kabağın naif çiçekleri, günün erken saatlerinde toplanıp, hazırlanan pirinçli harç ile titizlikle dolduruluyor.
Balıkesir’e giderseniz, bu mini mini kabak çiçeği dolmasından tatmadan dönmemeniz gerektiğini söylemeliyim.
3) Keşkek
Her ilimizin kendine özgü bir keşkek tarifi var; fakat bana kalırsa Ege’nin, özellikle Balıkesir’in keşkeği ayrı bir lezzete sahip.
Balıkesir’de, ağızda dağılan kuzu etli keşkeğinden yemeden dönmemeniz gerektiğini düşünüyorum.
4) Peynirli Patlıcan
Yaz aylarında Balıkesir mutfağında sıkça tüketilen lezzetlerden biri peynirli patlıcan.
Patlıcan, Balıkesir’in Manyas ilçesine özgü peynirle hazırlanan özel bir harçla doldurulup, ardından kızgın yağda kızartılıyor.
Kızartıldığında tadı bambaşka bir lezzet kazanan patlıcının Balıkesir usulü peynirlisini denemek isterseniz, size en yakın esnaf lokantası
5) Börülce Ekşilemesi
Balıkesir mutfağında yeşil fasulyenin kardeşi olarak anılan taze börülce ile leziz yemekler yapılıyor.
Adından da anlaşılacağı üzere, Balıkesir usulü börülce ekşilemesi hafif ekşi bir tatla sunuluyor. Çünkü ocaktan almadan önce üzerine koruk ekşisi ekleniyor.
Bol zeytinyağlı ve sarımsaklı bu muhteşem lezzet, özellikle ekşi sevenlerin Balıkesir mutfağındaki en sevdikleri arasında yer alıyor.
6) Sura
Balıkesir, lezzetli et denildiğinde akla gelen ilk illerden biridir ve burada keşfedilmesi gereken birçok etli lezzet var. Sura da bunlardan biridir.
Geleneksel sura, oğlak eti ile hazırlanıyor. Kuzu ciğerli, çam fıstıklı, kuş üzümlü ve pirinç pilavı ile hazırlanan harç, oğlak etinin içine doldurulup pişiriliyor.
Ancak oğlak mevsimi uzun sürmediğinden, Balıkesir’de sura genellikle kuzu eti ile de yapılmaktadır.
Balıkesir’e giderseniz, kendinize taş fırınlarda pişirilmiş lokum gibi bir sura ısmarlamaktan çekinmeyin.
7) Tirit
Ege Bölgesi başta olmak üzere birçok bölgede yapılan ortak bir lezzet olan tirit, Balıkesir’de de kendine yer buluyor.
Küçük doğranmış tiritlik ekmekler, et suyu ile ıslatılıyor, ardından lokum gibi pişirilmiş etler ile üzerine kemik suyu gezdiriliyor. Sıcak tereyağı ile son dokunuş yapıldıktan sonra afiyetle yeniyor.
Kırmızı et sevmiyorsanız, Balıkesir’de tavuk eti ile tirit sunan işletmeler de bulmak mümkün.
8) Bigadiç Güveci
Balıkesir’in Bigadiç ilçesi ile özdeşleşmiş bu lezzet, oğlak güveci olarak da bilinir. En lezzetli olanı oğlak eti ile yapılanıdır, ancak oğlak mevsimi dışında da Balıkesir mutfaklarında kuzu eti ile nefis güveç çeşitleri hazırlanıyor.
Odun fırınlarında özel güveç kaplarında pişirilen Bigadiç güvecini denemek için sabırsızlanacaksınız.
9) Edremit Köftesi
Sadece Balıkesir’in değil, ilçelerinin de kendine özgü birçok spesiyali bulunuyor. Edremit köftesi de bu lezzetlerden biridir.
Uzun yassı formda hazırlanan köfteler, genellikle ızgara domates, biber ve soğan eşliğinde servis edilir.
Lezzetli köftelerin izini sürüyorsanız, Balıkesir’de tercihiniz Edremit köftesi olmalı.
10) Ada Köftesi
Özellikle Ayvalık ve Cunda mutfaklarında sıkça yapılan ada köftesi, hem şekli hem de tadı ile diğerlerinden ayrılıyor.
İnce uzun şekilde şekillendirilmiş ada köftesinin harcında bol miktarda ekmek içi ve kekik bulunuyor.
Köfte tutkunları için Ayvalık Cunda taraflarına yolunuz düştüğünde, ada köftesini asla atlamamalısınız.
11) Sarımsaklı Bulgur Pilavı
Balıkesir sofralarının en özel ve sevilen lezzetlerinden biri, alışıldık pilavların gözdesi olabilecek sarımsaklı bulgur pilavıdır.
Eskiden genellikle tavşan eti ile yapılan sarımsaklı bulgur pilavı, günümüzde çoğunlukla tavuk etiyle pişirilmektedir.
Eğer farklı lezzetlere açığınız ve sarımsağı seviyorsanız, Balıkesir’in bu nefis pilavını denemelisiniz.
12) Balıkesir Mantısı
Balıkesir mantısı, bildiğimiz mantılardan oldukça farklı bir lezzettir. Balıkesir usulü mantı tavuklu olarak hazırlanıyor.
Ancak haşlanıp ufak parçalara ayrılan tavuk etleri, mantı hamurunun içine değil, üzerine ekleniyor.
Kısaca hamurlu tavuk yemeği sayılabilecek Balıkesir mantısına son dokunuş, kuşkusuz sarımsaklı yoğurt ve biberli yağ ile yapılıyor.
13) Rabisa
Balıkesir mutfağının göz alıcı sunumları ile dikkat çeken hamur işlerinden biri, Gömeç ilçesine özgü rabisa.
Karadeniz’in sironunu andıran rabisanın özelliği, yufkaların taze açılıp fırında kızartılmasıdır.
Üzerine sarımsaklı yoğurt ve kırmızı pul biberli kızgın tereyağı dökülen rabisa, özellikle davet sofralarının en gösterişli yemeklerinden biri olmaktadır.
14) Keşküllü Kemalpaşa Tatlısı
Balıkesir, tatlı çeşitliliği açısından oldukça zengin bir ilimizdir. Klasik Kemalpaşa tatlısı, Balıkesir mutfağında bambaşka bir boyuta taşınıyor.
Yuvarlak Kemalpaşalar, bilindik şekilde şerbetli olarak hazırlanıyor ve üzerlerine sütlü bir tatlı olan keşkül eklenerek, kavrulmuş kuru yemişle süsleniyor.
Keşküllü Kemalpaşa tatlısının lezzeti anlatılmaz, yaşanır. Balıkesir’e giderseniz mutlaka tatmalısınız.
15) Balıkesir Kaymaklısı
İncecik çıtır hamurları, arasındaki taze kaymak ve ılık şerbetiyle iştah açıcı bir tatlı olan Balıkesir kaymaklısı, mutlaka denemelisiniz.
Balıkesir’e yolu düşerse, yatağında taze demlenmiş bir çay ile beraber Balıkesir kaymaklısının tadını çıkarmadan dönmemenizi öneririm.
16) Höşmerim
Geleneksel Balıkesir mutfağının en eski ve en çok bilinen tatlılarından biri höşmerimdir.
Tuzsuz peynir, irmik, un ve şeker ile yapılan höşmerim, yedikçe yenme isteği uyandıran hafif bir tatlıdır.
İsteğe bağlı olarak, üstü fındık veya bademle süslenir ve şehir merkezinde pek çok yerde paketli olarak da satılmaktadır. Yerinde taze taze yemek hoş olacaktır; fakat evinize götürmek isterseniz, bu dükkanlara göz atabilirsiniz.
17) Damla Sakızlı Lorlu Kurabiye
Balıkesir’in Ayvalık ilçesine özgü bir kurabiye olmasına rağmen, şehir genelindeki pek çok pastanede damla sakızlı lorlu kurabiye bulmanız mümkün.
Ağızda dağılan bu nefis kurabiyeyi sadece orada yemekle kalmayıp, bazı kutuları yolluk olarak yanınıza almanızı öneririm. Zira bu kurabiye, akşam çayı eşliğinde nefis bir ikram olarak sunuluyor.
18) Bigadiç Helvası
Uzun yıllardır aynı geleneksel yöntemle üretilen Bigadiç helvası, Balıkesir mutfağının en tanınmış tatlılarından biridir.
Tahinli, susamlı gibi çeşitlerinin yanı sıra, çifte kavrulmuş susamla yapılan susamlı helvası bambaşka bir lezzet sunar. Klasik tahin helvasına alternatif arayanlar için duyurulur!
19) Mafiş
Şerbetli bir hamur tatlısı olan mafiş, Balıkesir mutfağında en sık karşılaşılan lezzetlerden biridir.
Rumeli kökenli bir tatlı olduğu düşünülen mafişi, genellikle kurdele şeklinde hazırlamakta.
20) Zerde
Osmanlı mutfağının özeli olarak bilinen zerde, özellikle özel gün sofralarının vazgeçilmezi olmaktadır. Diğer bölgelerde safranlı veya zerdeçallı yapılan zerdelerin aksine, Balıkesir usulü zerde baharat içermez.
Eğer tercih ettiğiniz tatlar genellikle hafif tatlıdan yanaysa, zerdeye bir şans vermelisiniz.
Balıkesir’e gittiğinizde, Susurluk ilçesinde tost ve bol köpüklü ayran molası vermeden, Ayvalık’ın ünlü tostunu, çaça olarak bilinen papalina balığını, karanfilli ekmeği, damla sakızlı dondurmasını tatmadan, yaz aylarında sizi ferahlatacak karadut, yemeklere eşsiz bir ekşilik katan koruk sularını, Gönen’in pirincini ve Sındırgı ilçesinin narını almadan geri dönmeyin.
