Yemeklerin arkasında bir hikaye olması her zaman ilgimi çekmiştir. Anadolu’da birçok yemeğin kendine özgü bir öyküsü ya da ortaya çıkış efsanesi olduğu gibi, farklı ülkelerde de çok sayıda hikaye barındıran yemek bulmak mümkündür.
İtalya, Fransa ve İngiltere gibi ülkelerde doğmuş olan bu yemekler günümüzde neredeyse dünyanın dört bir yanında pişirilmektedir.
Hadi, tanıdık adı olan bu lezzetlere doğru kısa bir keşif yolculuğuna çıkalım.
1) Au Gratin
Fransız mutfağının en güzel pişirme tekniklerinden biri olan ‘Au Gratin’, genellikle sebze pişirmek için tercih edilir; ancak zaman zaman et ve balık yemeklerinde de kullanılır.
Graten dediğimiz şey, aslında genel olarak bildiğimiz bir pişirme yöntemi. Rendelenmiş peynir, ekmek kırıntısı veya pane harcı ile bir karışım elde ediliyor.
Fırın tepsisine yerleştirilen sebzelerin ya da etlerin üzeri bu karışımla kaplanıyor ve altın sarısı bir renk alana dek pişiriliyor.
İşte bu yemekteki eşsiz altın sarısı karışımın adı ‘gratine’dir.
Ben ‘au gratin’e en çok yakışan sebze olarak patatesi seçiyorum ve sizi damak çatlatacak bir patates ‘au gratin’ tarifi ile baş başa bırakıyorum.
Patates Graten Malzemeleri
- 1 kg patates
- 2 diş sarımsak
- 2 yemek kaşığı tereyağı
- 100 ml krema
- Yarım çay bardağı süt
- Tuz
- Karabiber
Au Gratin Sos İçin Malzemeler
- 1 su bardağı rendelenmiş eski kaşar peyniri
- 1 çay bardağı rondodan geçirilmiş kızarmış ekmek
- Adaçayı yaprakları (opsiyonel)
Au Gratin Hazırlanışı, Au Gratin Tarifi
- Patateslerin kabuklarını soyup iyice yıkayın. Bir mandolin yardımıyla ince yuvarlak formda doğrayın.
- Ezdiğiniz sarımsakları tereyağında hafif soteleyin. Krema ve sütü sarımsaklara ekleyin. Hafif kaynamaya başlayınca hemen ocaktan alıp tuz ve karabiberle tatlandırın.
- Patatesleri bir fırın kabına kat kat olacak şekilde dizin. Üzerine sütlü kremadan gezdirin.
- Önceden ısıtılmış 210 derece fırında 45 dakika pişirin. Fırından alıp üzerine rendelenmiş eski kaşar peyniri, rondodan geçirdiğiniz kızarmış ekmek ve adaçayı yapraklarını serpip tekrar fırına verin.
- Peynir eriyene kadar yaklaşık 10 dakika daha pişirip fırından alın. Sıcak servis yapın.
2) Crumble
İngilizlerin ünlü çay saatlerinin vazgeçilmezlerinden biri olan çıtır hamur parçaları ve taze meyvelerle yapılan crumble, çok popüler bir tatlıdır. Ancak tarihi aslen o kadar da havalı değil.
İkinci Dünya Savaşı sırasında İngiltere’de uzun süren kıtlık zamanında, yeterli malzeme bulamayan ve tasarruf etmek zorunda kalan İngiliz kadınları, mevcut olan malzemelerle yeni şeyler denemeye başlamışlar. Crumble da bu kıtlık dönemlerinde ortaya çıkmıştır.
Bol meyveli ve az hamurlu bu tatlı o kadar beğenilmiştir ki zamanla dünya çapında yayılmış ve yalnızca çay saatlerinde değil, günün her saati tüketilebilecek en lezzetli tatlılardan biri haline gelmiştir.
Evde kalan meyveleri değerlendirmenin lezzetli bir yolunu arıyorsanız, crumble tam size göre; üstelik hazırlanışı da oldukça kolaydır.
Elmalı Crumble Malzemeleri
- 125 gram toz şeker
- 125 gram soğuk tereyağı (Taş gibi olması önemli)
- 250 gram un
Meyveli Harç İçin Malzemeler
- 4 elma
- 1 yemek kaşığı toz şeker
- Yarım limonun suyu
Crumble Hazırlanışı, Crumble Tarifi
- Toz şeker, tereyağı ve unu kırıntı hale gelene kadar robottan geçirip karıştırın.
- Fırına dayanıklı bir kalıbı tereyağı ile yağlayın. Unlu harcın yarısını kalıbın tabanına yayın.
- Yıkayıp kabuklarını soyduğunuz elmaları rendeleyip bir kasede toplayın. Üzerine toz şeker ve limon suyunu ekleyip karıştırın.
- Elmalı karışımı fırın kalıbındaki unlu harcın üzerine yayın. Kalan crumble karışımını elmaların üzerine serpin. Önceden ısıtılmış 180 derece fırında 25-30 dakika pişirin.
3) Hamburger
Hamburgerin kökenine baktığımızda, pek çoğumuzun aklına ilk olarak Amerika gelir. Ancak hamburger, adını Almanya’nın Hamburg kentinden alır.
19. yüzyıldan itibaren hızla tüm dünyaya yayılan hamburgerin ilk yolculuğu Almanya’dan İngiltere’ye olmuştur. Sonrasında Coğrafi Keşifler ile birlikte Amerika’ya ulaşmıştır.
Uzun yıllar boyunca yalnızca evlerde pişirilen hamburger, ilk kez New York’taki bir restoranın menüsüne girmiştir. 1932 yılında Amerikalı John Greogre hamburgerin patentini almıştır. Belki de bu yüzden hamburger dendiğinde ilk aklımıza Amerika geliyor.
Yıllar geçtikçe klasik hamburgerlere çeşitli eklemeler yapılmaya başlanmış ve devasa boyutlara sahip efsanevi burgerler ortaya çıkmıştır.
Bu lezzetlerden biri de eriyen peynirle yapılan cheeseburgerdir.
Evde kendinize en güzel cheeseburgeri yapmak isterseniz, işte tarif:
Karamelize Soğanlı Cheeseburger Malzemeleri
- 2 hamburger ekmeği
- 2 hamburger köftesi (Evde yaptığınız köftenizi hamburger köftesi boyutunda şekillendirin)
- Dilimlenmiş çedar peyniri
- Salatalık turşusu
- Karamelize soğan için:
- 3 soğan
- 4 yemek kaşığı tereyağı
- 1 tatlı kaşığı toz şeker
- 1 yemek kaşığı nar ekşisi
Hamburger Hazırlanışı, Hamburger Tarifi
- Karamelize soğan için, ince halka doğradığınız soğanları geniş bir tavaya alın. Tereyağını ekleyip ara ara karıştırarak soğanların renginin kahverengiye döndüğü ana kadar kısık ateşte pişirin. Nar ekşisini ilave ederek 5-6 dakika daha pişirin ve ocaktan alın.
- Hamburger ekmeklerinin içlerine tereyağı sürüp baharat serpin ve yapışmaz bir tavada hafif kızartın. Ekmeklerin üzerine dilimlenmiş çedar peyniri ve yapışmaz tavada kızarttığınız köfteleri ekleyin ve peynir eriyene dek ısıtın.
- Köftenin üstüne karamelize soğan ve ince dilimlenmiş salatalık turşusunu ekleyin. Diğer ekmekle üzerini kapatıp sıcak servis yapın.
4) Pavlova
1900’lerin en ünlü balerinlerinden Anna Matveyevna Pavlova, dünya turnesi sırasında Yeni Zelanda ve Avustralya’ya da uğrar.
Yeni Zelandalılar, bu zarif balerinin ülkeye gelişini yılın en önemli olayı olarak kabul ederler. Ünlü balerinin kaldığı otel, onun onuruna daha önce hiç görülmemiş bir tatlı hazırlamak ister. Bunun üzerine otelin şefi balerinin tütüsünden esinlenmiş ve yumurta aklarının iyice köpürtülmesi ile yapılan bembeyaz bir tatlı icat etmiştir.
Bezeyi andıran taban, tütünün ana hatlarını oluştururken, üzerindeki kremalı kısım tütünün ince kumaşını simgeler.
Anna Matveyevna’nın gösterisinde giydiği yeşil yapraklı tütüsüne ithafen, şef tatlıyı kivi ile süslemiştir.
Kısa sürede popüler olan bu tatlı, dünya genelinde ünlü balerinin soyadı ile anılmaya başlanır.
Farklı meyvelerle süslenerek yapılan Pavlova, o zamandan bu yana hem Yeni Zelanda’nın hem de Avustralya’nın milli tatlısı haline gelmiştir.
Hadi gelin bu kolay tatlının nasıl yapıldığını birlikte görelim.
Meyveli Pavlova Malzemeleri
- 2 yumurtanın akı (Yumurta sarıları karışmamalıdır)
- Bir tutam tuz
- Yarım su bardağı toz şeker
- 1 paket vanilin
- 1 silme yemek kaşığı buğday nişastası
Kreması İçin Malzemeler
- 200 ml krema
- 4 yemek kaşığı pudra şekeri
- 2 yemek kaşığı labne peyniri
Pavlova Sosu İçin Malzemeler
- Meyve (Tercihen kırmızı meyveler, nar, böğürtlen)
Pavlova Hazırlanışı, Pavlova Tarifi
- Yumurta aklarına tuzu ekleyin ve yumurtalar bembeyaz olana kadar bir mikserle çırpın.
- Toz şekeri ilave edip 7-8 dakika daha çırpın. Daha fazla çırpmamanız gerekiyor ki yumurta kabarmasın. Vanilin ve buğday nişastasını ekleyip 1-2 dakika daha çırpın.
- Karışımı bir spatula yardımıyla yağlı kağıt serili bir fırın tepsisine yuvarlak olacak şekilde yayın. Önceden ısıtılmış 110 derece fırında 35-40 dakika pişirin. (Pişirme süresi fırından fırına göre değişir. Bu yüzden 30 dakikadan sonra kontrol etmenizde fayda var. Rengi çok kahverengi olmamalıdır.)
- Kreması için, kremayı ve pudra şekerini bir mikserle çırpın. Labne peynirini ekleyip spatula ile karıştırın. Kremayı soğuyan pavlovanın üzerine yayın.
- Üzerini yıkayıp süzdüğünüz meyveler ile süsleyerek servis yapın.
5) Sandviç
Bir rivayete göre, İngiliz aristokratı Sir Edward Montagu, İngiltere Kralı III. Henry’ye Kent şehrinin Sandwich Köyü‘nden bir fil hediye eder. Bu hediye sonrası Kral III. Henry, Montagu’ya Sandwich Kontu unvanını verir.
Rivayete göre Montagu, kumara o kadar düşkünmüş ki yemek yemek için bile masadan kalkmak istemezmiş. Bu nedenle çalışanlarından kendisine masadan kalkmadan tek elle yiyebileceği bir şeyler hazırlamalarını istemiş. Böylelikle hem oyuna devam edebilecek hem de karnını doyurabilecektir.
Çalışanları, Montagu için iki dilim ekmek arasına çeşitli malzemeler koyarak güzel bir sandviç hazırlamış. Kısa süre sonra, bu keşif İngiltere’de hızla yayılarak kumar masalarının vazgeçilmezlerinden biri haline gelmiştir.
Ekmek arası bir şeyler yeme geleneği, muhtemelen çok daha eskiye dayanıyor ancak bu yiyeceğe özel bir isim bulma görevi İngilizlere aittir.
Sandviç yapmak tamamen damak zevkine, yaratıcılığa ve elinizdeki malzemelere bağlı. Yine de ilham vermesi açısından güzel bir sandviç tarifim var.
Peynirli Ilık Sandviç Malzemeleri
- 1 tatlı kaşığı sirke
- 1 çay kaşığı toz şeker
- 2-3 yaprak kırmızı lahana
- 1 salatalık
- Tuz
- 1 yemek kaşığı tahin
- 2 yemek kaşığı süzme yoğurt
- Yarım limonun suyu
- 1 diş sarımsak
- 2-3 dal taze nane
- 4-5 parça ince dilimlenmiş hellim peyniri (Taze peyniri de kızartıp kullanabilirsiniz)
- 2 pita ekmeği
Peynirli Ilık Sandviç Hazırlanışı, Peynirli Ilık Sandviç Tarifi
- Sirke ve toz şekeri geniş bir kasede karıştırın. İnce doğradığınız lahana, salatalık ve tuzu ekleyip 20 dakika bekletin.
- Ayrı bir kasede tahin, süzme yoğurt ve limon suyunu çırpın. Ezdiğiniz sarımsak ve ince kıydığınız naneyi ekleyip tekrar karıştırın. Sosu kırmızı lahanalı salatanın üzerine gezdirin.
- İnce dilimlediğiniz hellim peynirlerini yağsız tavada kızartın. Pita ekmeklerini ortadan ikiye kesin. Aralarına kırmızı lahanalı salatadan paylaştırın. Üzerine hellim peynirlerini yerleştirip kapatın.
- Tavada hafif ısıtıp sıcak servis yapın.
6) Tapas
İspanyol mutfağı denilince akla ilk olarak gelenlerden biri elbette ‘tapas’ kültürüdür. Kapak anlamına gelen ‘tepa’ kelimesinden adını alan bu gelenek Ispanyollar için vazgeçilmezdir.
Peki, genelde tek lokmada yiyebileceğiniz bu atıştırmalık geleneğin nasıl ortaya çıktığını hiç merak ettiniz mi?
Tapas kültürünün kökenine dair birkaç farklı rivayet bulunmakta; fakat hepsinin kesiştiği bir nokta var. İspanyolların şarapla bir şeyler atıştırma sevgisi.
Kimilerine göre, şişe kaplarının üzerine toz veya sinek kaçmaması için ekmek dilimleri kapatılırken bazıları ise İspanya Kralı 10. Alfonso’nun rahatsızlığı sebebiyle şarabını yanında atıştırmalık olmadan içemediğini ileri sürer.
Kralın önderliğinde saraydan halka yayılan bu ritüel, zamanla İspanyol kültürünün vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir.
İspanya’nın hemen her caddesinde, ayaküstü aperitif bir şeyler atıştırabileceğiniz pek çok tapas bar bulabilirsiniz.
Evde olduğumuz bu günlerde, kendi mutfağınızda hazırlayacağınız pratik tapaslarla keyifli bir akşam geçirmeye ne dersiniz?
Pastırmalı Kuru Fasulyeli Ekmek Üstü Malzemeleri
- 400 gram haşlanmış kuru fasulye
- 1 yemek kaşığı sızma zeytinyağı
- 4 dilim kızarmış ekmek
- 4 parça pastırma (şayet isterseniz sucuk da kullanabilirsiniz)
- ¼ demet nane
- Tuz, karabiber
- Sarımsaklı acılı zeytinyağı
- 2 yemek kaşığı zeytinyağı
- 1 diş sarımsak
- 1 çay kaşığı acı toz biber
Pastırmalı Kuru Fasulyeli Ekmek Üstü Hazırlanışı, Pastırmalı Kuru Fasulyeli Ekmek Üstü Tarifi
- Sarımsaklı acılı zeytinyağı için zeytinyağını bir kaseye alın. Ezdiğiniz sarımsak ve toz biberi ekleyerek karıştırın.
- Haşlanmış kuru fasulye, zeytinyağı, tuz ve karabiber ekleyip blender’den geçirip püre haline getirin.
- Kızarmış ekmeklerin üstüne hazırladığınız sarımsaklı acılı zeytinyağından sürün. Kuru fasulyeli karışımı, ekmeklerin üstüne paylaştırın. Hafif kızarttığınız pastırma ya da sucuk dilimlerini fasulyeli harcın üstüne yerleştirin. Nane yaprakları ile süsleyip servis yapın.
7) Ravioli
Mutfakların şampiyonu olan makarnanın doğduğu yer İtalya’dır; burada birçok farklı makarna çeşidi bulunmaktadır. Evde kolaylıkla yapabileceğiniz makarna tariflerini derlemiş bulunuyoruz.
Bizim mantı ile benzerlik gösteren ravioli, İtalyan mutfağının lezzetlerinden birisidir. Günümüzde her İtalyan restoranının mönüsünde bulunan ravioli’nin, Kuzey İtalyalı denizciler tarafından İtalyan mutfağına kazandırıldığı söylenir.
Denizciler, uzun süre karaya ayak basmadan, artan yemeklerini değerlendirmek için çeşitli denemelere girişmişler. Bir gün, artan yemeklerini hamurdan hazırladıkları ceplere doldurup değerlendirmeye karar vermişler ve böylece raviolinin ilk temelleri atılmış.
Buğday unundan yapılan hamurun arasına dilediğiniz malzemeyi koyup kapatıp, üzerine yine kendi yaptığınız lezzetli bir sos gezdirerek kendinize özel raviolisinizi yaratabilirsiniz.
İşte size benim favori ravioli tarifim:
Kabaklı Ravioli Malzemeleri
Hamuru İçin Malzemeler:
- 250 gram tam buğday unu (Normal un da kullanabilirsiniz)
- 2 yumurta
- 10 ml zeytinyağı
Dolgusu İçin Malzemeler
- 3 kabak
- 125 gram lor peyniri
- Eski kaşar peyniri
- Tuz
- Karabiber
Sosu İçin Malzemeler
- 2 diş sarımsak
- 4 yemek kaşığı zeytinyağı
- 1 su bardağı rendelenmiş domates
- 1 yemek kaşığı domates salçası
- 1 yemek kaşığı biber salçası
Kabaklı Ravioli Hazırlanışı
1. Dolgusu için kabakların kabuklarını soyup rendeleyin. Elinizle sıkarak fazla suyunu çıkarıp bir kaseye alın. Rendelenmiş eski kaşar peyniri, lor peyniri, tuz ve karabiberi ekleyip karıştırın.
2. Hamur için un, yumurta ve zeytinyağını geniş bir kapta orta yumuşaklıkta bir hamur elde edecek şekilde yoğurun.
3. Hamur kıvam aldıktan sonra iki eşit parçaya bölüp mutfak tezgahına alın. İki hamuru da merdane ile 20 cm inceliğinde açın.
4. Kabaklı harcı açtığınız hamurun üzerine aralıklı olarak yerleştirin. Üzerine aynı büyüklükteki diğer hamuru kapatın. Hamur kesici veya bıçakla kareler kesip kenarlarını iyice yapıştırın.
5. Raviolileri kaynar suda yumuşayana kadar, yaklaşık 8-9 dakika haşlayın.
6. Sosu için ezdiğiniz sarımsağı zeytinyağında hafifçe soteleyin. Rendelenmiş domates ve salçaları ekleyip, tuz ve karabiber ile tatlandırarak domates suyunu çekene kadar pişirin.
7. Haşladığınız raviolileri süzün ve üzerlerine domatesli sosu gezdirip sıcak servis yapın.