Doğa bazen o kadar etkileyici eserler yaratıyor ki, insan “Acaba uzaylılar mı yaptı?” diye düşünmeden edemiyor. İşte Michigan Gölü’ndeki donmuş kum sütunları tam da böyle bir fenomen. Sanki görünmez bir el, kumsala inip bir gecede bu ilginç ve harika heykelleri yaratmış gibi. Peki, bu büyüleyici yapılar nasıl oluşuyor? Gelin, rüzgâr ve buzun birlikte yarattığı bu doğa mucizesinin izini sürelim. İşte rüzgârların yarattığı kum sütunları hakkında bilmeniz gerekenler…
Ocak ayının soğuk bir sabahında, St. Joseph’teki Tiscornia Park Plajı’na giden herkes şaşkınlık içinde kaldı. Sahil bir gecede değişmişti.
Tüm sahil, boyları 15 inç’e kadar ulaşan birbirinden ilginç şekillerde kum sütunlarıyla kaplıydı. Bazıları ince uzun şamdan gibi, bazıları ise eğri büğrü modern sanat eserleri gibiydi. Fotoğrafçı Joshua Nowicki, bu nadir görülen manzarayı kaydettiğinde sosyal medya adeta patladı. Çünkü bu oluşumlar, sıradan bir kum tepesinden çok daha fazlasıydı.
Bu sütunlar, tıpkı Kapadokya’daki peri bacalarının minik versiyonları gibiydi. Ama önemli bir farkla: birkaç gün içinde yok olma riski taşımalarıydı. İşte bu geçicilik, onları daha da büyüleyici kılıyordu.
Nasıl oluşuyorlar?
Peki, rüzgârların yarattığı kum sütunları nasıl meydana geliyor? Cevap, fizik, meteoroloji ve biraz da doğanın rastlantısal dokunuşunda gizli. Her şey, kumun içindeki suyun donmasıyla başlıyor. Michigan Gölü kıyısında kış aylarında yağmur ve kar, kumu nemlendirip donmuş bir yüzey oluşturuyor. Ardından, sert rüzgârlar donmuş kumun yumuşak katmanlarını aşındırarak geride şekilli sütunlar bırakıyor. Rüzgârın etkisiyle, bazı bölgelerde bu sütunlar inceliyor ve birer heykeltıraşın eritmiş olduğu gibi detaylı yapılar halini alıyor.
Bu kum sütunlarının boyutları bazen sadece birkaç santimetre iken, bazen 40-50 santimetreye kadar çıkabiliyor. Ancak, doğanın bu kısa ömürlü sanat eserleri genellikle sadece birkaç gün yaşayabiliyor. Rüzgâr, onlara şekil verdiği gibi, birkaç gün içinde tamamen yok da edebiliyor.
İlginizi çekebilir:
Sınırları Bilinmiyor! Bugün Hâlâ Gizemini Koruyan Dünyanın En Derin 8 Noktası
Kuzey Indiana’lı doğa fotoğrafçısı Terri Abbott, bu oluşumları ilk gördüğü anı “Sanki Mars’ta yürüyormuşum” diye anlatıyor.
Bu sütunları gören herkes, ilk bakışta büyüleniyor. Kuzey Indiana’lı doğa fotoğrafçısı Terri Abbott, “Yere uzandım ve bu heykellerin arasında fotoğraf çektim. Her biri o kadar keskin ve detaylıydı ki, insan yapımı sanabilirdi. Ama hayır, hepsi doğanın eseri” diyor. Joshua Nowicki de bu sütunların “şimdiye kadar gördüğü en büyük ve etkileyici olanlar” olduğunu belirtiyor. “Genelde birkaç inç boyunda olurlar, ancak bu sefer bazıları neredeyse 40 cm’ye ulaşabiliyordu. Plajın her tarafına dağılmışlardı, bazı gruplarda 30-40 tane vardı.”
Bilimsel açıdan kum sütunları nasıl oluşuyor?
Bilim insanları, bu kum sütunlarının oluşumunu inceleyerek, hangi koşullar altında meydana geldiklerini araştırıyorlar. İstanbul Teknik Üniversitesi’ndeki jeologlar, rüzgâr ve kum şekillenmesi ile ilgili benzer olayları analiz ederek, bu yapıların nasıl oluştuğunu açıklamaya çalışıyorlar. Bu yapıların oluşumunda iki temel etken belirgin şekilde öne çıkıyor. Bunlardan biri, kum taneleri donduğunda; özellikle rüzgârlı havalarda sert bir yüzey oluşturarak kumları birbirine bağlıyor. Diğeri ise sadece rüzgâr etkisi, sertleşmiş yüzeyin şekillenmesine neden oluyor ve geride silindirik veya sarmal şekiller bırakıyor.
İlginizi çekebilir:
Soğuk Ama Eğlenceli! Kanada’da -20°C’nin Altında Düzenlenen Saç Dondurma Yarışması
Neden bu kadar kısa ömürlüler? Çünkü doğa acımasız!
Bu kum heykellerinin en önemli ve trajik yanı, çok çabuk yok olmaları. Tıpkı karlardan yapılmış bir kale gibi, bir kaç gün içinde eriyip gidiyorlar. Peki, neden? Bir gün önce şekil veren rüzgâr, ertesi gün bu heykelleri yerle bir edebiliyor. Ayrıca, hava sıcaklığının biraz yükselmesiyle içlerindeki buz eriyor ve kum etrafa dağılabiliyor. Kışın yoğun kar yağışı, bu nazik heykelleri hızla kaplayarak yok ediyor.
Nowicki, Tiscornia Park’taki sütunların birkaç gün içinde yok olduğunu belirtiyor. “Onları görmek için tam doğru zamanda orada olmalısınız.” diye ekliyor. Belki de bu kadar büyüleyici olmalarının sebebi de bu. Çünkü doğa, en güzel eserlerini yalnızca kısa bir süreliğine sergiliyor.
Dünyada benzerleri var mı?
Michigan’daki kum sütunları, aslında dünyanın farklı yerlerinde de benzer şekillerde ortaya çıkabiliyor. Örneğin, Antarktika’daki buz sütunları, rüzgârın aşındırmasıyla oluşan benzer yapılar. Çöllerde bulunan mantar kayalar, rüzgârın alt kısımlarını aşındırmasıyla şekillenirken, Türkiye’deki peri bacaları da rüzgâr ve su erozyonunun binlerce yıllık sonucudur. Ancak Michigan’daki kum sütunları, anlık bir sanat eseri gibi. Diğerleri yavaş yavaş oluşurken, bunlar bir gecede belirip, birkaç günde yok oluyorlar.
Michigan Gölü’ndeki kum heykelleri, doğanın yaratıcılığının ne denli etkileyici olduğunu gösteriyor. Rüzgâr ve buzun iş birliğiyle ortaya çıkan bu eşsiz yapılar, bize şunu hatırlatıyor: En güzel şeyler genelde en kısa ömürlü olanlardır. Belki de bir sonraki kış, siz de Michigan kıyılarında bu büyüleyici oluşumlarla karşılaşırsınız. Ancak unutmayın, onları görebilmek için tam zamanı ayarlamalısınız. Çünkü doğa, sanatını sergilerken çok aceleci!
İlginizi çekebilir:
Dünya Nüfusunun Yarısının Yaşadığı Bölge: Valeriepieris Çemberi Hakkında Bilmeniz Gerekenler
