Svalbard’a doğru uçarken pencereden dışarı bakıyorsunuz… Ve işte! Karla kaplı görkemli dağ zirveleri gözlerinizin önüne seriliyor. Eğer yılın “aydınlık” yarısında, yani gece yarısı Güneş’inin gökyüzünü 24 saat aydınlattığı dönemde geliyorsanız, bu manzarayı net bir şekilde görebilirsiniz. Ama kışın durum değişiyor. O zaman Svalbard, sonsuz bir karanlığa bürünüyor ve gökyüzü Kuzey Işıkları’nın büyüleyici danslarına tanıklık ediyor.
Svalbard adalar grubu, Norveç anakarasının tam 800 km kuzeyinde, Arktik Okyanusu’nun ortasında yer alıyor ve gerçekten “ekstrem” bir yaşam sunuyor. Dünyanın en kuzeydeki kalıcı yerleşim yeri, en kuzeydeki üniversite, en kuzeydeki kilise ve hatta en kuzeydeki bira fabrikası burada! Ama en ilginç özelliği, Svalbard’da herkesin yaşayabilme olasılığı. Evet, yanlış duymadınız! Eğer burada bir işiniz ve kalacak bir yeriniz varsa, vize gerekliliği olmadan taşınmanız mümkün. Şu an Longyearbyen’de yaşayan yaklaşık 2,400 kişinin üçte biri, dünyanın farklı yerlerinden gelen göçmenler.
Peki, bu buzlarla kaplı toprakları ilk kim keşfetti? Vikinglerin 1200’lerde buraya ulaştığı düşünülüyor, fakat resmi olarak kayıtlara geçen ilk keşif 1596 yılında, Çin’e giden Kuzeydoğu Geçidi’ni bulmaya çalışan Hollandalı kaşiflerle olmuştur. Ardından İngiliz, Fransız, Danimarkalı, Norveçli, İsveçli ve Rus avcılar buraya gelerek mors ve balina avına çıkmışlardır. Ancak Svalbard’ın kaderini değiştiren gerçek olay, 1906’da Amerikalı iş adamı John Munro Longyear’ın burada bir kömür madeni açmasıyla başladı. Bu maden, uzun yıllar boyunca bölgenin ekonomik temel kaynağı oldu. Günümüzde ise turizm ve ekolojik araştırmalar ön plana çıkıyor.
1920 yılına kadar kimse Svalbard’ı yönetmiyordu. Ta ki I. Dünya Savaşı’ndan sonra Svalbard Antlaşması’nın imzalanmasına kadar. Bu antlaşma, Norveç’in egemenliğini onaylarken, bölgenin askeri amaçlarla kullanılmaması ve doğal çevrenin korunması gerektiğini şart koştu. Ama en dikkat çekici nokta şuydu: Norveçliler ile diğer milletler arasında ayrım yapılmaması gerektiği ifade ediliyordu! Yani, buraya yerleşmek isteyen biri Norveç vatandaşı olmak zorunda değildi. Günümüzde de Svalbard’da Türklerin oturma izni alabilmesi konusu gündemde! Peki hava sıcaklığının -11 derecenin üzerine çıkmadığı Svalbard’da neler yapılabilir?
1. Kutup ayılarını görün
Svalbard Adaları’nda yaklaşık 3,000 kutup ayısı yaşıyor! Evet, doğru duydunuz, buradaki kutup ayılarının sayısı insanlardan fazla! Ancak bu, sokakta yürürken kutup ayılarıyla karşılaşacağınız anlamına gelmiyor. Vahşi doğada bir kutup ayısını görmek, oldukça ender bir deneyim. Şans vaad etmek için Mayıs-Eylül ayları arasında düzenlenen özel turlara katılabilirsiniz.
Bu dönemde buzların erimesi sayesinde gemiler rahatça hareket edebilir ve kutup ayılarının dolaştığı bölgeleri keşfetme imkânı bulabilirsiniz. Kara yoluyla ayı görme olasılığı neredeyse sıfır çünkü karayolu turlarına izin verilmiyor.
2. Bir buz mağarasını keşfedin
Svalbard’da yürürken gerçek bir “Buz Krallığı” içerisinde hissetmeye ne dersiniz? O zaman buz mağaralarını keşfetmelisiniz! Longyearbyen yakınlarında bulunan bu doğal harikalar, adeta zamanın donmuş olduğu bir dünya gibi. Buzdan oluşmuş tünellerde yürümek ve mavi ışıkların dans ettiği kristal duvarları görmek gerçekten büyüleyici bir deneyim.
Bu mağaralar, yaz aylarında eriyip kışın tekrar donan buz tabakalarıyla şekillenir. İçeride dolaşırken buz kristallerinin yansıttığı ışık oyunlarına bayılacaksınız! Ancak, buz mağaralarına giriş yapabilmek için orta seviyede bir kondisyon gereklidir. Dar tünellerden geçmek ve kaygan zemin üzerinde yürümek az bir çaba istemezse de, karşılığında yaşayacağınız macera buna değecektir!
3. Fiyortlarda kayak yapın
“Kayak” dediğinde aklınıza Alplerdeki geleneksel kayak turları mı geliyor? O halde Svalbard’daki fiyortlarda kayak yapmanın bambaşka bir deneyim olduğunu belirtmeliyiz! Burada kayak yapmak, Arktik doğasının kollarında, uçsuz bucaksız beyaz manzaraların içinde kaymak demektir.
Üstelik kayak yaparken Hiorthhamn gibi terk edilmiş eski yerleşim alanlarını keşfedebilirsiniz. Hatta bazı turlar, kayak macerasına kano gezintilerini de dahil ediyor.
4. Svalbard Müzesi’ni ziyaret edin
Kuzey Kutbu’na dair her şeyi öğrenmek ister misiniz? O halde Svalbard Müzesi tam size göre! Longyearbyen’de bulunan bu müze, dünyanın en kuzeydeki üniversite binasının bodrum katında yer alıyor. Burada Svalbard’ın flora ve faunası ile ilgili ilginç bilgiler edinebilir, ilk Arktik kaşiflerin nasıl hayatta kaldığını öğrenebilirsiniz.
5. Ünlü Magdalenefjord’u keşfedin
Magdalenefjord, Svalbard’ın en ünlü fiyortlarından biridir ve gerçekten kartpostallardan fırlamış gibi bir güzelliğe sahiptir. İlk olarak Willem Barents tarafından keşfedilen bu bölge, buzulları ve dağ zirveleri ile meşhurdur.
Eskiden burada İngiliz balina avcıları bir istasyon kurmuştu. Neyse ki 2015’ten beri ağır yakıtlı gemilere izin verilmiyor ve bu da bölgenin doğal güzelliklerinin korunmasına katkıda bulunuyor.
İlginizi çekebilir:
Mağara Köylerden Oyuncak Bebeklerin Yaşadığı Kasabalara: Dünyanın En Sıra Dışı 11 Yerleşim Yeri
6. Sovyet dönemi izlerini görmek için Barentsburg’a gidin
Barentsburg, zamanında Svalbard’da en büyük kömür madenciliği kasabalarından biriydi. İlk olarak Hollandalılar tarafından inşa edildi ve sonrasında Sovyetler Birliği’ne devredildi. Burada hala Sovyet dönemine ait heykeller ve binalar mevcut!
Bugün kasabada yaklaşık 450 kişi yaşıyor ve turistler için ilginç bir cazibe merkezine dönüştü. Eğer zamanda yolculuk yapıp eski Sovyet atmosferini hissetmek isterseniz, Barentsburg kesinlikle görülmesi gereken bir yer!
7. Dünyanın en ilginç hayalet kasabası Pyramiden’de tur atın
Pyramiden, 1998’de kapanan madencilik faaliyetleriyle terk edilmiş bir Sovyet kasabasıdır. Yaklaşık 20 yıldır dokunulmamış gibi görünmektedir. Burada gezerken eski kayaklar, bardaklar, gazeteler ve hatta madencilerin bıraktığı kişisel eşyalarla karşılaşabilirsiniz. National Geographic tarafından dünyanın en iyi hayalet kasabalarından biri olarak seçilen bu alan, Svalbard’ın en ilginç köşelerinden biridir.
8. Sarkofagen’e yürüyüş yapın
Longyearbyen’den bakıldığında göz alıcı manzaralardan biri Sarkofagen! Burası, Norveç’in başka hiçbir yerinde göremeyeceğiniz kadar eşsiz bir doğaya sahip. Yürüyüş rotası boyunca 60 milyon yıllık fosillere rastlama şansınız bile var! Yani hem doğa hem de tarih meraklıları için kaçırılmayacak bir fırsat.
9. Svalbard Kilisesi’ni görün
“Kilise işte, ne kadar farklı olabilir ki?” diye düşünebilirsiniz ama bir saniye bekleyin! Bu kilise, dünyanın en kuzeydeki kilisesidir! Adeta bir kutup masalının içindeymişsiniz gibi hissettiriyor. Barentsburg’daki Rus şapeli hariç, takımadalardaki tek kilise olmasıyla da oldukça özel.
Kış aylarında giderseniz, içeride sıcacık bir kahve yudumlarken waffle’ınızı yerken dışarıda karın nazikçe yağışını izleyebilirsiniz. Hayal edin: Kuzey Kutbu’nda, huzur dolu bir atmosferde, belki de kutup ayılarının uzaklardan selam verdiği bir manzara… Evet, burası tam anlamıyla bir film sahnesi gibi!
10. Küresel Tohum Deposu’na gidin
Dünyada büyük bir felaket yaşanırsa ve tarım tamamen yok olursa ne olacak? İşte bu noktada Küresel Tohum Deposu devreye giriyor! “Kıyamet Kasası” olarak da bilinen bu özel yer, 930,000’den fazla bitki tohumu barındırıyor ve dünyadaki biyolojik çeşitliliğin sigortası gibi işlev görüyor. Depoya girmek yasak, yani içeriyi göremiyorsunuz ama kapısına kadar gidip o heybetli yapıyı görmek bile “bilim kurgu filmi” sahnesi gibi!
İlginizi çekebilir:
Muhtemelen Daha Önce Adını Bile Duymadığınız 9 Ada
11. Buzul suyundan bira üreten fabrikayı ziyaret edin
Svalbard’da bira içmek mi? Evet, doğru okudunuz! Dünyanın en kuzeydeki iki bira fabrikasından biri burada yer alıyor. Ancak buradaki biraların özelliği sadece kuzeyde bulunmaları değil, aynı zamanda buzul suyundan üretilmeleridir! Buz gibi hava, elinizde soğuk bir bira ve belki de arka planda kuzey ışıkları… Daha iyi bir ortam hayal edebilir misiniz? Bira severler için burası tam anlamıyla bir kutup cenneti!
12. Kuzey ışıkları ve gece yarısı Güneş’ini izleyin
Svalbard’a geldiğinizde, iki inanılmaz doğa olayını deneyimleme fırsatına sahip olacaksınız:
Kuzey ışıkları (Kasım-Ocak): Eğer “Aurora Borealis”i görmek istiyorsanız, kutup gecesi sezonunda buraya gelmeniz gerekiyor. Gökyüzünde dans eden yeşil ve mor ışıkları izlerken etkilenmemek mümkün değil! Kısacası, hangi mevsimde gelirseniz gelin, gökyüzü burada hep bir gösteri sunuyor!
13. Kar motosikleti turu yapın
Eğer “Ben sadece gezmeye değil, adrenalin dolu bir maceraya da hazırım!” diyorsanız, kar motosikleti turları tam size yönelik! Kışın her yer kar ve buz ile kaplı olduğu için en uygun ulaşım aracı bu oluyor. Burada öyle bir durum var ki, şehir içinde bile kar motosikleti geçişine özel trafik tabelaları var! Yani yalnızca turistik bir aktivite değil, burada gerçekten bir ulaşım aracı! Hadi motoru çalıştırın ve kutup maceranıza başlayın!
14. Isfjord radyo istasyonu binasında konaklayın
Eskiden Svalbard’ın dünyayla tek bağlantısı olan bu radyo istasyonu, şimdi şık bir butik otel haline geldi! Burada bir gece geçirmek, dünyadan tamamen izole bir deneyim yaşamayı ifade ediyor! Hemen yanınızda sonsuz beyazlık, belki bir kutup tilkisi ve tam anlamıyla huzur… Bu kadar uzak ve soğuk bir yerde böyle konforlu bir otel bulmak şaşırtıcı ama gerçek!
15. Ölmenin yasak olduğu Longyearbyen kasabasını görün
Svalbard’ın merkezi olan Longyearbyen, dünyanın en kuzeydeki yerleşim bölgesidir! Burada en kuzeydeki pub, en kuzeydeki kilise ve en kuzeydeki üniversite bulunmaktadır! Ama burayı asıl ilginç kılan şeylerden biri: Burada ölmek yasaktır! Evet, doğru duydunuz! Donmuş toprak nedeniyle cesetler asla çürümüyor, bu nedenle kimse burada gömülemiyor. Sonuç olarak, ölmek istiyorsanız, başka bir yere gitmeniz gerekecek!
İlginizi çekebilir:
Norveç’te İsteseniz de Ölemeyeceğiniz Garip Kasaba: Longyearbyen
