Metropol şehirlerin sayısının artması ile birlikte yükselen binalara alışsak da, geçmişte tam tersine devasa yer altı şehirleri inşa edilmiştir.

Tarih boyunca insanlar yeryüzünde göz alıcı yapılar ve kaleler inşa ederken, yerin altına da şehirler kurmayı başardı. Günümüzde bulutlara ulaşmaya çalışan gökdelenlerle kıyaslanabilse de, geçmişte hayatta kalmak için yer altındaki komplekslerde barınmaya çalışılmıştır.

Bazı insanlar bulundukları coğrafi koşullar nedeniyle yeraltında yaşamayı tercih etmiştir; diğerleri ise düşmanlarından saklanmak için yer altını seçmiştir. Bazı yeraltı şehirlerinin nasıl ve neden yapıldığına dair gizemler hâlâ perdelerini korumaktadır.
Günümüzde turistik ilgi çeken yer altı şehirleri, Türkiye’nin Kapadokya Bölgesi’nde bulunmaktadır. Derinkuyu Yeraltı Şehri, dünyanın en etkileyici yer altı şehirlerinden biri olarak kabul edilmekte olup, Kapadokya’da ziyaret edilebilecek birçok yeraltı şehri daha vardır.

İşte Türkiye’den ve dünyadan en gizemli yer altı şehirleri…

ORVIETO-İTALYA

İtalya’nın Umbria bölgesinde tarihi yapılarıyla öne çıkan Orvieto, Orta Çağ dönemine ait mimari dehanın harika bir örneğidir. Kapadokya gibi birçok yer altı şehrine ev sahipliği yapan bu kent, isminin “altı boş şehir” anlamına gelmesiyle dikkat çekmektedir. Orvieto’nun altında bulunan binin üzerinde mağara tamamen el ile oyularak inşa edilmiştir.

Orvieto’nun inşasına önce kuyular ve sarnıçlar ile başlanmış, sonrasında galerilerin eklenmesiyle bugünkü hali alınmıştır. II. Dünya Savaşı sırasında sığınak olarak kullanılan şehirleri birbirine bağlayan labirent şeklindeki tüneller ve mahzenler bulunmaktadır. İyi korunmuş tarihi yapılarla dolu olan İtalya’da, zamanda yolculuğa çıkmanız mümkün.

ELLORA MAĞARALARI-HİNDİSTAN

Hindistan, rengarenk ve ihtişamlı tapınaklarıyla herkesin ziyaret etmek istediği ülkeler arasında yer alırken, yeraltı şehirleriyle de adından söz ettiriyor. Dünyanın en büyük oyma manastırı olan Ellora Mağaraları, toplamda 34 mağaradan oluşmaktadır. Maharashtra eyaletinde bulunan bu mağaralar, Hint mitolojisindeki Vaishnavizm ve Shaktizm destanlarında yer alan tanrı ve tanrıçaların görüntülerine ev sahipliği yapmaktadır.

Devasa kaya bloklarının dikey olarak oyulmasıyla birçok heykelin işlendiği bu tapınakta Budist, Hindu ve Jain tapınakları bir arada bulunmaktadır. Dikkat çeken ana tapınak Kaisala, oyma sanatının en güzel örneklerinden birini sunmaktadır. Yaklaşık 150 yılda tamamlandığı düşünülen Ellora Mağaraları, geniş avluları ve rahibelerin konakladığı yapıları da barındırmaktadır.

PERA ANTİK KENTİ- ÜRDÜN

Petra, mistik yapısıyla “Binbir Gece Masalları”nı anımsatan bir arkadaşlık kuruyor; Kızıldeniz ve Basra Körfezi bölgelerinde önemli bir ticaret merkezi olarak görev yapmaktadır. İsviçreli keşifçi Johann Burckhardt tarafından keşfedilene kadar sadece göçebe Araplar ve tüccarlar tarafından bilinen bu kayıp şehir, hâlâ gizemini korumaktadır. Antik Kent, Ürdün denilince akla gelen ilk yerlerden biri olarak, kartpostallara konu olan efsanevi bir mimari harikasıdır.

Gün ortasında çölün pembe, kırmızı ve turuncu tonlarına bürünen Petra, Nebatiler tarafından inşa edilmiştir. Bu muazzam renklerden dolayı “Rose City” olarak da adlandırılan şehir, mimarisinin dönem şartlarında nasıl yapıldığı merak konusudur. Aynı zamanda bu şehir, Indiana Jones gibi filmlere de ev sahipliği yapmaktadır.

WİELİCZKA TUZ MADENİ- POLONYA

Dünyanın en büyük yer altı tuz madeni olan Wieliczka, 15 milyon yıl önce denizin çekilmesiyle oluşmuştur. Geçmişte tuz madeni olarak işletilen bu yer, günümüzde turistik geziler için ziyaret edilebilir. İşletmede, tamamen madenden çıkarılan tuzla yapılmış görkemli bir kilise, kabartmalar, salonlar ve heykeller bulunmaktadır.

Madenden çıkarılan tuzları yukarı taşımak için kullanılan mekanizma, mühendislik harikası olarak görenleri kendine hayran bırakmaktadır. Maden düşünülünce karanlık bir mekan akla gelse de, Wieliczka’nın yüksek tavanları ferah bir atmosfer sunmaktadır. Tuzdan yapılan sanatsal eserleri ve şapel içindeki kristal avizeleri gibi tüm detaylar, ihtişamlı bir kraliyet sarayında geziyor gibi hissettiriyor.

EDİNBURGH MAHZENLERİ- İSKOÇYA

İskoçya’nın başkenti Edinburgh’da bulunan ilginç mahzenlerin, 1700’lü yıllardan kalma olduğu düşünülmektedir. Uzun yıllardır gizemini koruyan bu mahzenlerin, bazıları sorgu merkezi olarak, diğerleri ise zanaatkârların çalıştığı veya yasa dışı malzemelerin gizlendiği yerler olarak kullanıldığı söylenmiştir.

DİXİA CHENG- ÇİN

İlginç antik kentleriyle bilinen Çin’in başkenti Pekin, saldırılardan korunmak amacıyla inşa edilen Dixia Cheng ile “yer altının Çin Seddi” olarak anılmaktadır. Diğer şehirlerle karşılaştırıldığında daha yakın bir tarihte inşa edilmiş bu sığınak, bombalamalar ve nükleer saldırılara karşı korunmak amacıyla yapılmıştır.

Sığınakta okul, hastane, tiyatro, restoran gibi temel hizmet alanlarının bulunduğu Dixia Cheng’e gizli 100 girişten ulaşmak mümkündür. 2000 yılından sonra burası, sığınak olarak ihtiyaç duyulmadığı için turistik ziyarete açılmıştır.

DERİNKUYU-NEVŞEHİR

Türkiye’nin turizm merkezi olan Kapadokya, doğa harikası peri bacalarının yanı sıra yer altı şehirleriyle de ziyaretçileri çekmektedir. 36 yer altı şehrinin en iyi korunanı olan Derinkuyu, toplamda 8 kat içermektedir. Bölgeye gelen her turistin uğradığı bu yer altı şehri, zemin ile bağlantısı olmayan bölümleri dahil olmak üzere 70 bin ile 80 bin metre kareyi bulsa da, ancak 2500 kilometrelik kısmı ziyaret edilebilmektedir.

İçerisinde kilise, mezarlık, şaraphane, ahır, mutfak, havalandırma kanalları, oturma alanları ve koridorlar bulunan Derinkuyu, adeta bir kasaba gibi tüm imkanları barındırmaktadır. M.Ö 8. yüzyıla kadar uzandığı düşünülen bu yer, Roma zulmünden kaçan ilk Hristiyanların sığındığı yer olarak bilinen bir saklanma yeri olma özelliğini taşımaktadır.

TÜRKİYE’DEKİ YERALTI ŞEHİRLERİ

• Ani Harabeleri
• Saratlı yeraltı şehri
• Aziz Mercurius yeraltı şehri
• Gaziemir yeraltı şehri
• Hüyük yeraltı şehri
• Acıgöl yeraltı şehri
• Mazı yeraltı şehri
• Özkonak yeraltı şehri
• Çeşka Kalesi yeraltı şehri
• Dulkadirli İnlimurat yeraltı şehri
• Özlüce yeraltı şehri
• Mucur yeraltı şehri
• Aydıntepe yeraltı şehri
• Ağırnas yeraltı şehri
• Kaymaklı yeraltı şehri
• Yerebatan Sarnıcı