Son 10 yılda dünyanın maruz kaldığı hızlı ve kaçınılmaz dijital dönüşüm, sosyal yaşamımızdaki terimleri sürekli olarak yeniliyor. İş dünyası ve eğitim dışında bilim, sanat ve eğlence alanlarında da hızlı bir değişim gözlemleniyor. Spor da bu dönüşümden etkileniyor. Elektronik spor (e-spor), bu değişimin getirdiği yeni bir kavram ve meslek olarak öne çıkıyor. Küresel bir sektör haline gelen e-spor, hem dijital hem ticari hem de eğlence alanlarında hızlı bir büyüme kaydediyor. 8 Temmuz Video Oyunları Günü’nde bu yeni meslek dalını daha yakından incelemeye ne dersin?
Arcade oyunlarından günümüze…
Günümüzde kabul görmüş bir meslek olan e-spor, 2000’li yıllardan itibaren önemli bir gelişim gösterdi. Bilgisayar, konsol ve mobil cihazlar aracılığıyla çevrimiçi veya çevrimdışı olarak bireysel veya takım halinde oynanabilen oyunlar, yeni bir algı ve çalışma alanı yarattı. 1970 yılında piyasaya sürülen ilk oyun konsolu Atari’den bu yana e-spor, günümüzde sanal platformlarda strateji, refleksler ve zekâ oyunlarının merkezi haline geldi.
İlk turnuva 10 bin katılımcıyla düzenlendi
Bilinen ilk video oyunu turnuvası, 1980 yılında Atari tarafından gerçekleştirildi. E-spor tarihi açısından önemli olan bu Space Invaders Turnuvası, 10 bin katılımcıyla düzenlendi ve turnuva organizasyonlarının yolu açıldı. 1990’lı yıllarda oyun konsollarının ve arcade makinelerinin pazar üzerindeki etkisini artırdığını gördük. Bu dönemde, Nintendo gibi önemli markalar dünya şampiyonalarına sponsor olarak rekabeti artırdı.
2000’li yıllar dönüm noktası oldu
2000’ler, e-spor tarihinin dönüm noktası olarak değerlendiriliyor. World Cyber Games ve Electronic Sports World Cup, bu dönemde uluslararası e-spor etkinlikleri olarak öne çıktı. 2002 yılında başlayan Major League Gaming (MLG), farklı oyun türlerinde düzenlediği turnuvalarla dikkat çekti. MLG, Kuzey Amerika’da televizyondan yayınlanan ilk e-spor turnuvasını düzenleyerek tarihe geçti. 2006’da Halo 2 maçları U.S.A Network üzerinden canlı yayınlandı ancak, beklentilerin altında kalan reytingler sebebiyle kısa sürede yayından kaldırıldı. 2012’de MLG’nin internet üzerinden yayınlanan bahar şampiyonası, 4 milyondan fazla izleyiciye ulaştı ve e-sporu, geleneksel sporların izlenme oranları açısından geride bıraktı.
Her geçen gün büyümeye devam ediyor
Son zamanlarda Multiplayer Online Battle Arena (MOBA) ve Battle Royale yapısındaki oyunlar, dünya çapında birçok oyuncu ve yayıncı tarafından tercih edilmeye başlandı. Bu oyunlar, savaş alanlarında tek bir karakteri oynayarak çok oyunculu oyunlarda bireysel stratejilerin takım oyununa katkısını ortaya koyuyor. 2009’da tüm dünyada popülerlik kazanan League of Legends oyunu, günümüzde 30 milyondan fazla oyuncu tarafından oynanmaya devam ediyor. Ayrıca, Player Unknown Battlegrounds (PUBG) gibi Battle Royale türündeki oyunlara Call of Duty ve Battlefield gibi büyük oyun firmalarının da yatırım yaptığı görülüyor.
Biz de varız, hem de kupalarımızla…
Ülkemizde e-spor’un gelişim süreci, 2000’li yıllarda başlayan Counter Strike turnuvalarıyla başlamıştır. Bugüne kadar kaydedilen ilerlemelerin yanı sıra, Fenerbahçe, Galatasaray ve Beşiktaş gibi köklü spor kulüplerimiz ile üniversiteler de kendi e-spor takımlarını kurmaya başladılar. Türkiye’de bir E-spor Federasyonu da bulunuyor. Beşiktaş Jimnastik Kulübü, ilk kadın e-spor takımını kurarak önemli bir adım attı. E-spor alanında 2016 yılında Space Soldiers takımı ile elde ettiğimiz uluslararası başarı, GO:CL Turnuvası’nda CS:GO oyun kategorisindeki unutulmaz maçlarla dikkatleri üzerimize çekti ve ülkemizi gururlandırdı.
