Nasreddin Hoca’nın fıkraları, zekice ve hayattan kesitlerle dolu. Bu fıkraların içinde yer alan ve günlük konuşmalarımıza girmiş deyimleri hiç düşündünüz mü? Gelin, hem fıkraları hem de dilimize yerleşmiş deyimleri hatırlayalım.
Parayı Veren Düdüğü Çalar
Anlamı: Paranın ödendiği takdirde her şeyin elde edilebileceği anlamına gelir.
Bir gün Nasreddin Hoca çarşıya gittiğinde, mahalledeki çocuklar etrafını sarar. Hepsinin de hocadan bir isteği vardır: Düdük! Hoca çocukların bu naif isteğini kabul eder. İçlerinden sadece biri parayı uzatıp, “Bana bir düdük alır mısın?” der. Akşam çarşıdan döndüğünde, hocanın elinde yalnızca bir düdük vardır ve onu parayı veren çocuğa uzatır. “Peki, bizim düdüklerimiz nerede?” diye merak eden çocuklara hoca cevap verir: “Parayı veren düdüğü çalar!”
İpe Un Sermek
Anlamı: Yapılması istenen bir şeyi geciktirmek için bahaneler uydurmak.
Ödünç aldığı eşyaları geri vermeyen komşusu bir gün Nasreddin Hoca’dan ip ister. Hoca, bunun üzerine eve girip çıkarak, “İp boşta değil, bizim hanım ipe un sermiş” der. Şaşıran komşusu: “Aman hoca, ne yaptın, ipe un serilir mi?” diye sorduğunda, hoca hemen yanıtlar:
“Serilir, neden serilmesin? Vermeye gönül razı olmayınca, ipe un da serilir.”
Ye Kürküm Ye
Anlamı: Birinin kendi kimliğinden ziyade dış görünümüne değer vermesi.
Nasreddin Hoca, şehirdeki beylerden birinin yemeğine davet edilir. Günlük kıyafetleriyle gittiğinde hiç kimse ilgilenmez. Aldığı bu tavırdan rahatsız olan hoca, orayı terk eder ve en gösterişli kürkünü giyerek geri döner. Hoca kurtuyla karşılaştığında herkes ona saygıda kusur etmez ve baş köşeye oturturlar. Hoca yemeğine başlarken, kürkünün kolunu yemeğin içine daldırarak, “Ye kürküm, ye” der. Buna tepki verenler, “Aman Hoca, ne yapıyorsun?” dediklerinde, hoca şöyle yanıt verir: “Kürksüz adamdan sayılmadık ki. İtibarı o gördü, yemeği de o yesin bari.”
Yorgan Gitti Kavga Bitti
Anlamı: Problemi oluşturan şeyin yok olmasıyla, sorunların da ortadan kalkması.
Soğuk bir kış günü Nasreddin Hoca, kapısının önündeki gürültüyü duyunca sırtındaki yorganla dışarı çıkar. Dışarıda birkaç kişi kavga ediyor ve hoca hemen aralarına girer. O sırada kavgacılardan biri hocanın yorganını alarak kaçar. Şaşıran hoca eve döndüğünde karısı sorar: “Hoca, ne oldu o gürültü?” Hoca ise, “Ne olacak hanım, kavga bizim yorgan yüzündenmiş. Gördün mü, yorgan gitti, kavga bitti!” der.
Dostlar Alışverişte Görsün
Anlamı: Bir işin yalnızca gösteriş amaçlı yapılması.
Günlerden bir gün Nasreddin Hoca yumurta satmaya başlar. Ancak çevresindekiler, hocanın iş yapma tarzındaki tuhaflıkları fark eder. 10 paraya aldığı yumurtaları 9 paraya satarken iflasın eşiğine gelen hocanın durumuna dostları kayıtsız kalamaz: “Hoca, ne yapıyorsun? Fazla paraya alıp, eksik paraya satıyorsun!” Hoca, hemen yanıtlar: “Teşekkür ederim dostlar, ben ne yaptığımı biliyorum, dostlar alışverişte görsün!”
