Bakü (Azerice Bakı), Hazar Denizi kıyısında, Apşeron Yarımadası’nda muhteşem binaları, geniş caddeleri, gece ışıldayan gökdelenleri ve tarihi dokusuyla uzanan Azerbaycan’ın başkenti ve en büyük şehridir. Kafkasya’nın en büyük ve en modern şehri olan Bakü, hem Azerbaycan’ın hem de bölgenin kültür, ticaret ve sanayi merkezi olarak öne çıkmaktadır.
Hazar Denizi’nin batı kıyısında konumlanan Bakü, Kafkasların en büyük şehri olarak ülkenin en önemli kültürel ve ticari merkezi haline gelmiştir. Ayrıca şehir, bir liman kentinin tüm güzelliklerini içinde barındırmaktadır.
Bakü, Azerbaycan’ın Hazar Denizi’nin batı kıyısında yer alan başkenti. Yapılan arkeolojik kazılarda, bölgedeki ilk insan yerleşiminin MÖ 3000’li yıllara kadar dayandığı belirlenmiştir. Yazılı kaynaklarda ise 5. ve 7. yüzyıllar arasında Sasanilerin Bakü’de hüküm sürdüğü kaydedilmiştir.
Bakü, Sasani döneminde Bağavan ve Ateş-i Bakvan isimleriyle anılıyordu. 10. yüzyılda Arap kaynaklarında Bakuye, Bakuh, Baku; 15. yüzyılda Rus kaynaklarında Baka; Farsça kaynaklarda ise Badükübe olarak geçmektedir.
Doğal gaz ve petrol ihracatı ile güçlü bir ekonomiye sahip olan Azerbaycan, 2006 yılında hizmete giren Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı’nın başlangıç noktasıdır. Aynı zamanda Hazar Denizi’nin en önemli limanı olan Bakü Limanı’na ev sahipliği yapmaktadır.
2000’li yılların başında büyük bir değişim ve dönüşüm geçiren Bakü, dört bir yanında yeni sosyal alanlarla donatılmıştır. Yenilenen gökdelenler, Hazar Denizi kıyısındaki rekreasyon alanları, müze kompleksleri, alışveriş merkezleri ile restorasyon çalışmaları sayesinde Bakü, turizmdeki potansiyelini ortaya çıkarmaya çalışan bir şehir niteliğindedir.
Azerbaycan nüfusunun üçte birinin yaşadığı Bakü’nün nüfusu neredeyse 3 milyondur. 2012 yılında Eurovision Şarkı Yarışması’na, 2015’te Avrupa Olimpiyat Oyunları’na ve 2017’de İslami Dayanışma Oyunları’na ev sahipliği yapan bu şehir, her yıl Formula 1 yarışına da ev sahipliği yapmaktadır.
Geniş alanları, iklimsel ve coğrafi koşulların yanı sıra Bakü, tarih boyunca İpek Yolu üzerindeki en önemli kavşak noktalarından biriydi. Azerbaycan’da turizm mevsimi genellikle mayıs ayında başlar ve altı ay kadar devam eder. Bununla birlikte, Yalama, Zagatala, Şuşa ve Bakü’deki turist kampları yıl boyunca hizmet vermektedir.
Tarih boyunca birçok uygarlığa ev sahipliği yapmış en eski doğu şehirlerinden biri olan Bakü, günümüzde Hazar Denizi kıyısında geceleri ışıklandırılan etkileyici yapıları ile zengin bir görünüm sunmaktadır.
Bakü Gezilecek Yerler
1. İçeri Şehir
Bakü İçerişehir, Bakü’nün kurulduğu yer olan ve Old Town olarak bilinen bu bölge, UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde koruma altındadır. İçerisinde Rus etkilerini hissedebileceğiniz, Arnavut kaldırımlı sokaklarıyla dolu olan bu alan, zengin bir kültürel mirasa sahiptir.
Hazar Denizi boyunca uzanan şehir, 12. yüzyılda kenti savunmak amacıyla inşa edilen sur duvarları ile çevrilidir. Bu surların içinde Türk hamamları ve camileri yanı sıra Şirvan Şahlar Sarayı ve Kız Kalesi gibi önemli yapılar yer almaktadır. Ayrıca Bakü Minyatür Kitap Müzesi de İçerişehir içerisinde bulunmaktadır.
Eski mimari tarzların iç içe geçtiği bu bölge, çeşitli yöresel hediyelik eşya dükkanlarıyla doludur. Hazar Denizi boyunca uzanan bu duvarlı alan, 12. yüzyılda savunma amaçlı inşa edilen duvarlarla hâlâ korunmaktadır.
2. Kız Kalesi
Kız Kalesi (Qız Qalası) İçeri Şehir’de bulunan Bakü’nün en iyi tanınan sembollerinden biridir. 12. yüzyıla tarihlenen bu kale, Bakü’nün en eski yapılarından biridir. 27 metre yüksekliğindeki Kız Kulesi, 18. ve 19. yüzyıllarda deniz feneri olarak kullanılmıştır.
Hakkında birçok efsane bulunan bu kule, Azerbaycan para birimi Manat’ta da yer almaktadır. Günümüzde sergilere ev sahipliği yaparken, aynı zamanda bir müze olarak da hizmet vermektedir. Kule terasından muhteşem Bakü manzarasını izleyebilirsiniz ve çevresindeki kazılarda ortaya çıkarılan anıtsal bina kalıntılarına göz atabilirsiniz.
3. Şirvanşahlar Sarayı
Şirvanşahlar Sarayı, (Palace of the Shirvanshahs) İçeri Şehir bölgesinde, 15. yüzyılda Şirvanşahlar Hanedanı’nın şahlığı döneminde inşa edilmiştir. Yakın doğunun en önemli mimari yapıtlarından biri olarak kabul edilen bu saray, geçmişte hastane ve kışla olarak kullanılmış, günümüzde ise müze olarak hizmet vermektedir. Müzede şahlara ait özel eşyalar, vitray ve halı gibi el yapımı eserler sergilenmektedir.
4. Ateşgah
Ateşgah (Fire Temple), dünyanın üç Mecusi tapınağından biridir. Bakü’ye 30 km uzaklıkta, Abşeron Yarımadası’nın Surahanı Kasabası’nda bulunan bu tapınak, ateş mabedi anlamına gelmektedir. Mecusilere göre çok kutsal olan Ateşgah, 7. yüzyılda Azerbaycanlıların İslam’ı kabul etmesiyle önemini yitirmiştir.
16. ila 18. yüzyıllar arasında doğal gazın çıktığı yerde, bir zamanlar ebedi ateşlerin yandığına inanılan bu tapınakta, merkezi bir alan ve 1810’da tüccar Kançanagaran tarafından yaptırılan secdegah, buraya hac için gelenlerin ateşe bakarak ibadet ettiği yerdir.
5. Güzel Sanatlar Müzesi
Güzel Sanatlar Müzesi, Azerbaycan’ın en büyük sanat müzesi olup Bakü’nün de önde gelen müzelerindendir. Kent merkezindeki Niyazi Sokağı’nda bulunan bu müze, 1936 yılında kurulmuş ve 1943 yılında ünlü Azeri tiyatro set tasarımcısı ve tiyatro sanatçısı Rüstem Mustafayev’in adını onurlandırmaktadır. Müzede Azerbaycan, Batı Avrupa, Rusya ve Doğu sanatına ait çeşitli dönemlere ait eserler, tablolar, çizimler, gravürler ve heykeller sergilenmektedir.
6. Gobustan Milli Parkı
Gobustan Milli Parkı (Qobustan Milli Parkı), Bakü’nün Karadağ bölgesinde yer almakta ve 2007 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak kabul edilen dağlık bir bölgedir. Birçok dağ geçidini barındıran bu bölge, tarihi 40 bin yıl öncesine dayanan kaya oymaları ile ünlüdür.
Altı binden fazla olağanüstü kaya oymasıyla Orta Azerbaycan yarı çölünün kenarındaki üç kayalık platoyu kapsayan bu alan, Üst-Paleolitik dönemden Orta Çağ’a kadar olan iskân edilmiş mağaraları, yerleşim alanlarını ve mezarlık kalıntılarını içermektedir.
7. Yanardağ
Yanardağ, 1950’li yıllarda bölgede hayvan otlatan bir çobanın ateş yakmaya çalışırken, doğal gaz kaynağının alev alması sonucu keşfedilmiştir. Bakü yakınlarındaki tuz gölleri ile ünlü Apşeron Yarımadası üzerinde bulunan Yanar Dağ, sürekli yanan gaz kaynağındaki basıncın etkisiyle alevleri zaman zaman 3 metreye kadar yükselmektedir. Bu bölge, Bakü’den kalkan otobüslerle ulaşılabilmektedir.
8. Ulusal Tarih Müzesi
Ulusal Tarih Müzesi (National Museum of History of Azerbaijan), Tagiyev Sokağı’nda konumlanmıştır. 1920 yılında kurulan müze, biri petrol taciri ve hayırsever Zeynalabdin Taghiyev’in evi olmak üzere iki bölümden oluşur. Etnografik ve arkeolojik eserleri sergileyen Azerbaycan’ın en büyük müzesi, toplamda 300 bin parçalık bir koleksiyona sahiptir.
9. Haydar Aliyev Kültür Merkezi
Haydar Aliyev Kültür Merkezi (Heydar Aliyev Center), Irak asıllı İngiliz mimar Zaha Hadid tarafından tasarlanmış ve 2012’de açılmış en önemli kültürel yapıdır. Haydar Aliyev’in doğumunun 89. yıl dönümünde açılan bu merkezde konser salonları, sanat galerileri, müze ve kütüphane yer almaktadır.
10. Türk Şehitliği
Türk Şehitliği, kente hakim bir tepe üzerinde 1918’de Azerbaycan’ın bağımsızlık mücadelesinde şehit düşen Türk askerlerinin onuruna yapılmış bir anıttır. Bu önemli mezarlıkta, ayrıca Osmanlı şehitleri anısına 1999 yılında Türkiye Cumhuriyeti Genelkurmay Başkanlığı tarafından yaptırılan bir anıt ve cami de bulunmaktadır. Anıtın üzerinde Azerbaycan’da şehit düşen Türk askerlerinin ismi yer almaktadır.
11. Azerbaycan Devlet Filarmonisi
Azerbaycan Devlet Filarmonisi (Azerbaijan State Philharmonic Hall), Azerbaycan Cumhuriyeti’nin ulusal filarmoni orkestrasıdır. Filarmoni repertuarında klasik batı müziği ve Azerbaycan müziği eserleri yer almaktadır. Ermeni mimar Gabriel Ter-Mikelov’un tasarımıyla 1912’de inşa edilen bina, dönemin zenginlerin konserlere katılmaya açtığı bir yer olmuştur. Azerbaycan Halk Cumhuriyeti döneminde ve Rus İç Savaşı sırasında burası mitingler için kullanılmıştır.
12. Alev Kuleleri
Alev Kuleleri (Flame Towers), Bakü’nün en yüksek yapıları olarak öne çıkmaktadır. Ülkenin modern simgeleri arasında yer alan Alev Kuleleri, ofis, konut ve otel olarak kullanılan üç kuleden oluşmaktadır. 2013’te tamamlanan kulelerin en önemli özelliklerinden biri, dış yüzeylerinin 10 bin LED armatürle kaplanmış olmasıdır; akşam saatlerinde ışıklandırılarak muhteşem bir gösteri sunmaktadır.
13. Nizami Caddesi
Nizami Caddesi, Bakü kent merkezinde alışveriş tutkunlarına yönelik bir caddedir. Azeri şair Nizami Ganjavi’nin adını taşıyan cadde, araç trafiğine kapalı olup, 3.5 km uzunluğundadır. Bu cadde üzerinde alışveriş yapabileceğiniz birçok mağaza ve tarihi değere sahip binalar yer almaktadır. Kent merkezini batı-doğu doğrultusunda kesen bu yaya yolu, özellikle akşam ışıklandırmasıyla fotoğraf çekimi yapmak isteyenler için ideal bir atmosfer sunmaktadır.
14. Apşeron Yarımadası
Apşeron Yarımadası, Hazar Denizi’nin içine doğru uzanan 60 km uzunluğunda bir yarımadadır. 30 km genişliğe sahip olan Apşeron Yarımadası, Kafkas Dağları’nın doğuya uzantılarından biridir. Belirgin özelliklerden biri, birçok tuz gölü ve tuzlu arazilerle dolu hafif dalgalı düzlüklere sahip olmasıdır. Azerbaycan’ın başkenti olan Bakü ve onun uydu şehirleri Sumgayıt ve Hırdalan Apşeron Yarımadası üzerinde yer alır. Ayrıca, bu yarımada Bakü’nün tatil adası olarak plajlarıyla oldukça tercih edilmektedir.
15. Kristal Salon
Kristal Salon, Bakü’deki çok fonksiyonlu bir kapalı arenadır. 2012 Eurovision Şarkı Yarışması’nın düzenlendiği bu salon, 25 bin kişi kapasitelidir. Dünyaca ünlü sanatçılardan Jennifer Lopez, Rihanna ve Shakira’nın konserlerine ev sahipliği yapmış olan bu arena, günümüzde büyük organizasyonlara da sahne olmaktadır.
16. Bulvar Park
Bulvar Park, Hazar Denizi kıyısında inşa edilmiş geniş caddeleri, kafeleri, restoranları ve mağazalarıyla modern Bakü’nün en popüler noktalarındandır. 9 kilometre uzunluğundaki bu geniş bulvar, yürüyüş yolları ve lüks mağazalarla doludur. Sahil metro istasyonuna 5 dakikalık yürüme mesafesinde yer alan bu alan, Doğu ve Batı modern mimari sanatının tüm unsurlarını barındırmaktadır. İki bodrum kat dahil altı kattan oluşurken, çok yoğun bir şekilde ziyaret edilmektedir.
17. Teze Pir Camii
Teze Pir Camii, Ehli Beyt soyundan geldiği kabul edilen Şeyh Said Abdal dervişinin tekkesi ile büyüyüp cami ve medreseye dönüşmüştür. Camii ismini Bolşevizm’e karşı mücadele veren Teze Pir’den almıştır. 1905 yılında inşasına başlanan cami, Bakü’nün en önemli mimari yapılarından biri olarak kabul edilmektedir. Kapalı alanı 1400 metrekareyi bulmakta ve çevresindeki yapılarla birlikte büyük bir alanı kapsamaktadır.
18. Televizyon Kulesi
Televizyon Kulesi, 310 metre yüksekliği ile Azerbaycan’ın en yüksek yapılarından biridir. Şehrin simgelerinden biri olan bu kule, 1979 yılında inşasına başlanmış, Haydar Aliyev’in dönüşüyle 1993 yılına kadar devam edilerek 1996 yılında tamamlanmıştır. Kule nin 65. katındaki restorandan Bakü manzarasını izleyebilirsiniz.
19. Bakü Dönme Dolap
Londra’daki ünlü dönme dolaba benzer Bakü Eye, Hazar Denizi sahilinde konumlanan dev bir dönme dolaptır. 60 metre yüksekliğindeki bu gözlem alanı, şehri kuş bakışı izlemek isteyenler için harika bir deneyim sunmaktadır.
Yukarıdan Bakü’nün tarihi ve modern yapılarının muhteşem uyumunu görebilirsiniz. Dönme dolapta bir turun süresi yaklaşık 30 dakikadır ve her kabin konforlu bir tasarıma sahiptir.
20. Masazır Gölü
Dünyanın nadir pembe göllerinden biri olan Masazır Gölü, Bakü’ye sadece 15 km uzaklıkta ve büyüleyici güzelliği ile sizi etkilemeye hazır. Gölün pembe rengi, suyun tuzluluk oranı ve belirli mikroorganizmaların etkisiyle oluşmaktadır. Özellikle gün batımında buraya geldiğinizde, gölün üzerinde yansıyan turuncu ve pembe tonlarına hayran kalacaksınız.
Yanınıza bir fotoğraf makinesi almayı unutmayın. Bu tuzlu su gölü ve eşsiz manzarası kesinlikle gezilecek yerler listenizde ön sıralarda yer almalıdır.
21. Ebedi Alev Anıtı
Bakü’nün en dikkat çekici yapılarından biri olan Ebedi Alev Anıtı, şehrin sembollerinden biri olarak geçmiş ve günümüzü bir araya getiriyor. Bu anıt, adından da anlaşılacağı gibi sönmeyen alevlere sahiptir, bu da Azerbaycan’ın meşhur “Ateşler Ülkesi” unvanına yaraşır bir görüntü sergilemesini sağlamaktadır. Özellikle gece saatlerinde anıta yaptığınız ziyarette, alevlerin karanlıkta dans ediyormuş hissi sizi farklı bir atmosfere sokacaktır.
22. Bayrak Meydanı
162 metre boyundaki bayrak direği ile dünyanın en yüksek bayrak direğine ev sahipliği yapan Bayrak Meydanı, şehrin en popüler ziyaret noktalarından biridir. Bu yükseklik nedeniyle 2010 yılında Guinness Rekorlar Kitabı’na da girmiştir. 70 metre uzunlığında, 35 metre genişliğindeki bayrak bu direk üzerinde dalgalanmaktadır.
23. Bakü Minyatür Kitap Müzesi
Bakü Minyatür Kitap Müzesi, dünyada benzeri bulunmayan, minyatür kitaplara adanmış tek müzedir. Kitapseverler için gerçek bir heyecan merkezi olan bu müzede, yalnızca 1 santimetre boyutunda kitaplar bile sergilenmektedir. Müze genelinde klasik eserlerden dini metinlere kadar farklı kategorilerde birçok örnek bulunmaktadır. Bakü gezinizde hem eğlenceli hem de öğretici bir durak arıyorsanız, Minyatür Kitap Müzesi tam size göredir!
24. Azerbaycan Halı Müzesi
Bakü’de mutlaka görülmesi gereken yerlerden biri de Azerbaycan Halı Müzesi‘dir. Burada halıların bir sanat eseri olduğunu net bir şekilde göreceksiniz. Müzenin dış mimarisi, bir halı rulosunu andırmakta ve içinde sizi binlerce yıllık el dokuması halılar beklemektedir. Azerbaycan kültüründeki halıcılığın önemini anlamak için bu müzeyi mutlaka ziyaret etmelisiniz. Her bir halı, kendi hikayesini anlatmakta ve sizi geçmişten bugüne bir yolculuğa çıkarmaktadır.
25. Bibi-Heybat Camii
Bakü’nün en kutsal yerlerinden biri olan Bibi-Heybat Camii, tarihi ve mimarisiyle ziyaretçileri etkilemektedir. 13. yüzyılda inşa edilen cami, Sovyet döneminde yıkılmış, ancak 1990’lı yıllarda asıl haline sadık kalarak yeniden inşa edilmiştir. Caminin içine girdiğinizde, etkileyici çini işlemeleri ve süslemeleri sizi büyüleyecektir.
Bakü’de bunların dışında gezilecek pek çok ilgi çekici yer bulunmaktadır. Şehrin en turistik noktalarından biri olan Çeşme Meydanı’nı gezebilir, diğer yandan Uluslararası Mugam Merkezi, Devlet Kukla Tiyatrosu veya Devlet Opera ve Balesi‘nde bir gösteri izleyebilirsiniz.
Bakü’de Ne Yenir?
Bakü, oldukça zengin ve lezzetli bir mutfağa sahiptir. Orta Doğu, Kafkaslar, Avrupa ve dünya mutfaklarından seçkin lezzetleri bulabileceğiniz şehirde, her zevke uygun çok sayıda restoran ve kafe bulunmaktadır. Özellikle etin uygun fiyatlı olduğu bu şehirde, büyük porsiyonlu et yemeklerini uygun fiyatlarla bulmak mümkündür. Azeri mutfağında 30’dan fazla çeşit dolma ve 100’den fazla çeşit pilav mevcuttur.
Bakü’de Azerbaycan mutfağından tadabileceğiniz en güzel geleneksel yemekler arasında düşbere (Azeri mantısı), qutab (gözleme), dovğa (yoğurt çorbası), xingel (Gürcü mantısı), dolma, lüle kebabı, armut gazozu, düşeş, çay ve ikram edilen mürebbe reçeli ve geleneksel siyah çay bulunmaktadır.
Bakü Nerede?
Bakü’ye Nasıl Gidilir?
Bakü’ye Türkiye’den direkt uçak seferleri mevcuttur. İstanbul Havalimanı’ndan ve Sabiha Gökçen Havalimanı’ndan haftanın 7 günü Bakü’ye direkt uçuşlar yapılmaktadır. İstanbul-Bakü uçuş süresi 2 saat 50 dakikadır. Uçuşlar, Bakü kent merkezine 25 km mesafedeki Haydar Aliyev Havalimanı’na yönlendirilmektedir.
Bakü Haydar Aliyev Havalimanı’ndan şehir merkezine ulaşım için otobüs, taksi, araç kiralama veya özel transfer araçları gibi seçenekler bulunmaktadır. Havalimanından her yarım saatte bir hareket eden 116 numaralı otobüs, Vurğun Park’a gitmektedir. Havalimanından şehir merkezine otobüsle ulaşım süresi 50 dakika civarındadır. Bu otobüs, Bakü şehir merkezinin birçok noktasına ulaşan Köroğlu metro istasyonuna da uğramaktadır. Bu istasyondan, kentin farklı noktalarına kolaylıkla ulaşmak mümkündür.
Bakü, Azerbaycan’ın gelişimini, dönüşümünü ve ülkenin batı dünyasıyla entegrasyonunun en önemli yansımasıdır. Devasa gökdelenler, geniş yeşil alanlar, tarihi meydanlar, daracık sokaklar, lüks markaların yer aldığı alışveriş merkezleri, müzeler ve eşsiz Hazar kıyı şeridi ile şehir, müthiş güzelliklere ev sahipliği yapmaktadır.
