Dünyanın herhangi bir köşesine gittiğinizde Türkiye’nin sahip olduğu kahvaltı kültürünün eşine rastlayamazsınız.

Her bölgenin ve her ilin kendine özgü kahvaltı çeşitleri olsa da, kahvaltılar her zaman bir şölen havasında gerçekleşir.

Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri’nde güne bol acılı soğanlı ciğer dürümü veya sıcak bir çorba ile başlanırken, Ege Bölgesi’nde zeytinyağı ve peynir başroldedir.

Kentlere göre pişirme yöntemleri değişiklik gösterebilir, ancak İç Anadolu’da kahvaltıların yıldızı genellikle çıtır çıtır simitlerdir.

Karadeniz’de ise hiçbir peynir zeytin çeşitlerinden, kuymak, kavurma ve pide ile yarışamaz.

Akdeniz’e indiğinizde sizi sıcak, bol peynirli börekler, yöresel hamur işleri karşılar; Marmara Bölgesi’nde zeytin ve çeşitli peynirlerle zenginleşen kahvaltılar öne çıkar.

Gaziantep ve Hatay’ın kahvaltıları benim için bambaşka. Siz en çok hangi bölgenin kahvaltısını tercih ediyorsunuz?

Hadi, Türkiye’nin kahvaltı haritasına kısa bir giriş yapalım ve kahvaltısıyla ünlü şehirlerimizi inceleyelim.

İşte Türkiye’nin kahvaltı rehberi:

Türkiye Kahvaltı Rehberi

Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Kahvaltı

Gaziantep Kahvaltısı

Gaziantep, günün her öğünü için bir şölen sunan şehirlerin başında gelir. Gaziantep’teki kahvaltı deneyimi de bu şekilde farklıdır.

Gaziantep’e yolunuz düşerse, geleneksel bir kahvaltı ile başlamak için mutlaka beyran içmelisiniz. Ancak gastronomi cenneti Gaziantep kahvaltısıyla sadece beyranla yetinmez.

Antep usulü serpme kahvaltıda nohut dürüm, maş piyazı, yumurta piyazı, sahan kaymağı, Antep peynirli semsek ve mutlaka bol fıstıklı kaymaklı katmer gibi birçok lezzet bulunur.

Gaziantep’te klasik kahvaltılıkları saymıyorum bile çünkü orada kahvaltıya giderseniz onlara pek sıra gelmeyebilir.

Kilis Kahvaltısı

Kilis, bölgedeki diğer iller kadar popüler olmasa da, geleneksel kahvaltı sofralarında birçok özel lezzet sunar.

Kilis kahvaltılarının dikkat çeken tatları arasında yoğurtlu yumurtaya benzer mıkla, fıstıklı katmer, Hatay’dan tanıdığımız zahter, gözleme, kerebiç ve taze ekmek için mis gibi zeytinyağı yer alır.

Diyarbakır Kahvaltısı

Diyarbakır’ın geleneksel kahvaltısı genellikle tabla ciğercilerinde yapılır. Ancak son yıllarda serpme kahvaltı kültürü de bu şehre sıçradı.

Peki, onlarca çeşit peynir ve zeytin dışında, Diyarbakır usulü serpme kahvaltıda neler var?

Ağızda dağılan nefis kavurma, yöresel pastırma, geleneksel hamur işleri, Diyarbakır tarzı soğuk güveç, patlıcan ezmesi bu kahvaltıların tadına bakmanız gereken lezzetlerinden sadece birkaçıdır.

Doğu Anadolu Bölgesi’nde Kahvaltı

Van Kahvaltısı

Van denilince aklımıza gelen eşsiz zengin kahvaltı sofralarıdır.

Geleneksel Van kahvaltısında, sizi Van’ın meşhur otlu peynirinden, un, tereyağı ve yumurtanın eşsiz buluşması olan ‘murtuğa’ ya da kavrulmuş buğdaydan yapılan kavuttan Van çöreğine kadar birçok lezzet bekliyor.

Peynir, zeytin çeşitleri, karakovan balı, kaymak, ev yapımı reçeller, süzme yoğurttan hazırlanan otlu cacık, sucuk ve kavurmalı yumurta ile hamur işleri kahvaltıda yer alması gereken tatlar arasındadır.

Erzurum Kahvaltısı

Geleneksel Erzurum kahvaltısının önemli bir bileşeni kuymak ile omlet tadındaki taze civil peynirinden yapılan peynir kuymağıdır.

Bahar aylarında dağlarda toplanan çaşır otu ile çoğunlukla etli yapılan ot kavurması, hafif ısıtıldığında oldukça farklı bir lezzet sunan tuzlu peynir helvası ve soğanlı yumurtalı kavurma da bu kahvaltıların başta gelen örneklerindendir.

Erzurum’daki kahvaltıları diğer illerden ayıran bir diğer özellik ise tatlı çeşitlerinin de bolca bulunmasıdır.

Pestil çullaması ve dut çullaması bu tatlılardan en geleneksel olanlarındandır.

Erzurum kahvaltı mekanları hakkında detaylı bilgileri Erzurum Yemek Rehberi yazımızda bulabilirsiniz.

Akdeniz Bölgesi’nde Kahvaltı

Hatay Kahvaltısı

Hatay, şölen havasında bir kahvaltı sofrası sunan şehirlerimizden biridir.

Çıtır çıtır halhalı zeytin, kırma zeytin, sürk peyniri, taze Antakya peyniri ve tuzlu yoğurt bu bölgenin geleneksel kahvaltı lezzetlerindendir.

Hatay’ın zengin kahvaltı menüsünde taze, mis gibi domatesler, Samandağ’ın acı biberi, zahter, cevizli biber ezmesi gibi mezeler, taze ceviz reçeli, narenciye reçelleri, rezeneli külçe hamur işi ve daha birçok lezzet bulunuyor.

Gününüzü sofra başında geçirmek isteyeceğiniz bir kahvaltı için Hatay’ı tercih etmenizi öneririm.

Hatay, Türkiye’nin gastronomi harikaları arasında yer alırken sadece yemekleriyle değil, kahvaltılarıyla da ziyaretçilerine unutulmaz bir tat sunuyor.

Adana Kahvaltısı

Adana da güne ciğer ile başlamanın gelenekleri asırlardır sürmektedir. Eğer Adana’da iseniz ve güne ciğerle başlamak istiyorsanız, sabahın erken saatlerinde yola koyulmalısınız. Çünkü kahvaltı yapabileceğiniz ciğercilerin çoğu öğlen olmadan kapanıyor.

Eğer güne ciğer ile başlamak istemiyorsanız da üzülmeyin; Adana’nın geleneksel kahvaltısında sizi bekleyen birçok lezzet var.

Peynirli soğanlı harçla hazırlanan hamur işi sıkma, uzayıp giden peyniri ile adeta aklınızı başınızdan alacak Adana usulü su böreği, fırından yeni çıkmış sıcak haliyle tepsinin yarısını tüketebilirsiniz; demedi demeyin; ya da güne hızlı başlamak isteyenler için bir bardak muzlu süt Adana kahvaltı seçeneklerinden biridir.

İç Anadolu Bölgesi’nde Kahvaltı

Konya Kahvaltısı

Konya kahvaltısının vazgeçilmezi şüphesiz küflü peynir ve Konya usulü peynirli börek olsa da yufka ekmeği ile hazırlanan Konya sıkması ve yine küflü peynirden yapılan sündürme, Konya kahvaltılarının sevilen lezzetlerindendir.

Konya denilince akla gelen etli ekmek de, özellikle kahvaltılarda tahinli, sebzeli ya da peynirli pide çeşitleri ile birlikte tercih edilir.

Son olarak, Konya’nın meşhur kuru bamya çorbası özellikle kış aylarında sıkça kahvaltılarda içilmektedir.

Konya’da kahvaltı yapacak yerleri Konya Yemek Rehberi yazımızda detaylı bir şekilde bulabilirsiniz.

Sivas Kahvaltısı

Geleneksel Sivas kahvaltısının ilk akla gelenlerinden biri, kelledir.

Sivaslıların kelle kırmak olarak bilinen bu kahvaltı kültürü, özellikle kış aylarında oldukça fazla tercih edilir.

Sivaslılar, en güzel şekilde bir ‘kelle ziyafeti’ çekmek için sabahın erken saatlerinde kelle pişiren özel fırınların yolunu tutmaktadır.

Kelle ziyafeti sizin damak tadınıza hitap etmiyorsa, Sivas’ın pekmezle kaynatılan kazana simidi ile de harika bir kahvaltı deneyimi yaşayabilirsiniz.

Kayseri Kahvaltısı

Kayseri kahvaltısı, pastırmasız ve sucuksuz düşünülemez. Sucuklu veya pastırmalı yumurtaya ekmek banmak Kayseri’de kahvaltının bir parçasıdır.

Kayseri’ye giderseniz, hem pastırmalı hem de sucuklu yumurta denemeden geri dönmemenizi tavsiye ederim.

Hafif mayhoş içecekleri sevenler, kahvaltıda çayın yanında Gilaburu suyu içebilir. Gilaburu nedir derseniz, Kayseri ve çevresinde yetişen kiraza benzeyen bir çalı meyvesidir.

Ege Bölgesi’nde Kahvaltı

İzmir Kahvaltısı

İzmir denilince akla kesinlikle boyoz gelir. Usulü, yanında haşlanmış yumurta ile tüketmektir; fakat bence İzmir’in meşhur tulum peyniri ile de harika bir uyum yakalar boyoz.

Özellikle fırından yeni çıkmış sıcacık çıtır çıtır bir boyoz alırsanız, yemelere doyamayabilirsiniz.

Kendimizi şımartmak istersek, tabii ki en güzel alternatifimiz kumru olacak.

İçinde çeşit çeşit şarküteri ürünleri ve peynir bulunan, özel bir ekmeğe hazırlanan kumru, İzmir kahvaltılarının en gözde lezzetlerindendir.

Aydın Kahvaltısı

Aydın’da da olduğu gibi pek çok Ege ilinde kahvaltının yıldızlarından biri zeytin ve zeytinyağıdır.

Bana göre, Aydın kahvaltı sofralarının en lezzetlilerinden biri lor peyniri, biber, domates ve taze yeşilliklerden oluşan çingen salatasıdır.

Bu salataya son dokunuş, elbette Ege’nin o muhteşem sızma zeytinyağı ve çörek otu ile yapılır.

Aydın’da kahvaltıya gittiğinizde de, yine bir Aydın klasiği olan sıcacık bazlamaları zeytinyağına banmayı ihmal etmeyin.

Karadeniz Bölgesi’nde Kahvaltı

Karadeniz Bölgesi’ni ziyaret ettiğinizde birçok ortak lezzet keşfedeceksiniz. Bu nedenle Karadeniz’i şehir şehir ayırmaktansa ortak bir başlık altında ele almak daha doğru olacaktır.

Karadeniz kahvaltılarının baş tacı elbette ki Trabzon’un o sapsarı mısır unu ve tereyağı ile yapılan kuymaktır; elbette Rize kavurması da kahvaltılarda önemli bir yere sahiptir.

Mısır ekmeği, fasulye turşusu kavurması, pazılı kaygana, mis gibi tereyağı ve Bafra’nın nefis pideleri Karadeniz kahvaltılarının vazgeçilmez lezzetlerindendir.

Marmara Bölgesi’nde Kahvaltı

Marmara Bölgesi’nde, diğer bölgelerde olduğu gibi bir ziyafet havasında geçen kahvaltılara sık rastlanmasa da, belli başlı şehirlerin kendine has lezzetleri ve geleneksel sofralarının olmazsa olmazları bulunmaktadır.

Örneğin, Bursa’nın fırından yeni çıkmış sıcacık tahinlisi kahvaltının en özel parçalarındandır.

Uğruna “50 Peynirli Şehir Balıkesir” adında kitap yazılan Balıkesir kahvaltısının olmazsa olmazı peynirleridir.

Trakya’nın hemen her şehrinde bulabileceğiniz ekşimikli kızarmış biber; akşamları meze olarak kahvaltıya ekmeğe sürerek yiyebileceğiniz acılı soslar ya da Kırklareli’nin eski kaşar peyniri gibi lezzetler de vardır.

Gördüğünüz gibi Trakya’nın farklı lezzetleri saymakla bitmiyor. Bu nedenle Trakya’nın farklı illerinden gelen yöresel tatları bir araya getirip muhteşem bir kahvaltı hazırlamak sizin elinizde.

Marmara Bölgesi’nin serpme kahvaltısı da Türkiye’nin birçok kahvaltılıklarını içermektedir.