Her bölge, ülkemizin kendine özgü bir gastronomi cenneti olarak ön plana çıkıyor. Ancak, Gaziantep, Şanlıurfa, Mardin ve Diyarbakır ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi, bence kalplerdeki yeri diğerlerinden çok farklı.
En doyurucu çorba, en nefis kebap, en çıtır baklava ve daha birçok lezzetin ‘en’leri için rotanızı Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ne çevirmenizi tavsiye ederim.
Gelip, muhtemelen aşina olduğunuz Güneydoğu Anadolu mutfağını daha yakından tanıyalım.
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin en ünlü yöresel yemekleri:
1) Mahlepli Çörek
Diyarbakırlıların ekmek alternatifi olarak tercih ettikleri, fırınlarda en çok yapılan lezzet mahlepli çörek.
Kendine çeken aroması ve onun dokusu ile tadına hayran kalacağınız bu çöreği, Diyarbakır’dan dönmeden tatmanızı öneririm.
Diyarbakır’da Ne Yenir, Nerede Yenir yazımıza göz atmalısınız.
2) Beyran
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde olması gibi, Doğu Anadolu Bölgesi’nde de güne sarımsaklı etli tatlarla başlamak
Gaziantep’teyseniz, güne sıcak bir kase beyran ile başlayarak içinizi ısıtmanız gerekmekte.
Gaziantep’de Ne Yenir, Nerede Yenir yazısına mutlaka göz atmalısınız.
3) Nohut Dürüm
Antep’e gidip de nohut dürümü yemeden dönmeyin derim.
Haşlanmış nohutlar farklı baharatlarla zenginleştirildikten sonra taze yeşilliklerle karıştırılıp ince lavaşlara sarılıyor.
Özellikle vejetaryen beslenenler, Anteplilerin kahvaltı sofralarında sıkça yer alan bu dürümden vazgeçemeyebilirler.
4) Borani
Borani dediğimde, aklınıza hemen gelen yoğurtlu ıspanaklı meze gelmesin. Urfa usulü borani bir çeşit çorba olarak karşınıza çıkıyor.
Şanlıurfa’nın önemli lezzetlerinden biri olan borani pazı, ince bulgurlu köfteler ve damak zevkinize göre kuru börülce ya da nohut ile hazırlanmış harika bir yemek.
Urfa’ya yolunuz düşerse, bu lezzeti mutlaka deneyin derim.
Şanlıurfa’da Ne Yenir, Nerede Yenir yazısına göz atmalısınız.
5) Çiğ Köfte
Hangi şehre giderseniz gidin, çiğ köftecilerin olduğunu göreceksiniz. Ama her yörenin kendine özgü bir yoğurma tarzı var; bu da Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde çiğ köftenin özel bir yere sahip olmasını sağlıyor.
Örneğin Urfa’da etli, Adıyaman’da ise sadece bulgur kullanılarak yapılan çiğ köfte bulunmaktadır. Eğer yapıldığı an tadarsanız, Şanlıurfa usulü gerçek çiğ köftenin lezzeti efsane oluyor. Önyargılarınızı bir kenara bırakıp tatmanızı öneririm.
6) İçli Köfte
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin en sevilen tatlarından biri de içli köftelerdir. Çeşit çeşit derken, bu bölgede her şehirde kendine has içli köfte yapma tarzı var.
Ancak lütfen, benim içli köfte dememe bakmayın çünkü burada içli köfte başka isimlerle anılıyor. Mesela Mardin‘de içli köfteye irok deniliyor ve kızartılarak hazırlanıyor.
7) Yeni Dünya Kebabı
Halk arasında muşmula ya da malta eriği denilen meyve ile yapılmış kebap, Gaziantep mutfağının eşsiz lezzetlerinden biridir.
Taze yeni dünyanın hafif mayhoş tadı, zırhta çekilmiş kıymanın lezzeti ile birleşince harika bir tat ortaya çıkıyor.
Yeni dünyanın sezonu kısa olduğu için kebabı da çabuk bitiyor. Eğer denk gelirseniz mutlaka denemelisiniz.
8) Simit Kebabı
Simit dendiğinde aklınıza klasik simit gelmesin. Antep’te ince bulgura simit deniyor.
İnce bulgur ve baharatlarla tatlandırılan kıymadan uzun köftemsi kebaplar hazırlanıyor.
Parça etli kebaplardan vazgeçmek isterseniz, Gaziantep’in meşhur simit kebabına bir şans verebilirsiniz.
9) İncasiye
Mardin’in Osmanlı Saray Mutfağı’ndan izler taşıyan nefis et yemeklerinden biri, incasiyedir.
Kuru siyah erikle kuşbaşı etin bu harika bir buluşması, damaklarda unutulmaz bir tat bırakıyor.
Mardin Yemek Rehberi yazısına göz atmalısınız.
10) Cartlak Kebabı
Diyarbakır’ın en ünlü yemeklerinden biri olan cartlak kebabı, listenin başında yer alıyor.
Kuzu ciğeri, böbrek, dalak gibi çeşitli sakatatlar içeren cartlak kebabına son dokunuş, gömlek yağı ile yapılıyor.
Şişlere geçirilen etler, kömür ateşinde pişirilerek sıcak sıcak servis ediliyor.
Diyarbakır’a giderseniz, kendinize bir cartlak kebabı ısmarlamadan dönmeyin.
11) Kaburga Dolması
Sofraya geldiğinde şölen havası yaratan bir yemek arıyorsanız, kaburga dolması tam size göre.
Kaburganın içi dolmalık fıstık, kuş üzümü ve ciğerle hazırlanan lezzetli bir iç pilavla dolduruluyor.
Kaburganın yağı ve kemiğinin lezzeti ile pişen bu pilavı bir daha yemek isteyeceksiniz, uyarayım.
12) Sembüsek
Mardin’in en sevilen hamur işlerinden biri olan sembüsek, oldukça popülerdir.
Kimileri tarafından kapalı pide, kimileri tarafından ise börek olarak adlandırılan sembüseğin, gerçekten farklı ve özel bir tadı bulunmaktadır.
Mardin’den geçerken yanınızda bir bardak bol köpüklü ayran ile sembüsek yemeden dönmeyin.
13) Urfa Ciğer Kebabı
Bu kebap, ciğer sevmeyenleri bile kendine hayran bırakır. Minik küplere doğranmış ciğerler şişlere diziliyor.
Daha sonra odun ateşi üzerinde ağır ağır pişiriliyor. Yanında közlenmiş sebzeler, soğan, lavaş ve tabi ki acı biberle servis ediliyor.
Urfa’da, çoğu yerde ciğer ve eşlikçileri tabaklara gelir. Size düşen, kendi dürümünüzü sarıp yemek.
14) Firik Pilavı
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde et yemekleriyle en güzel uyum sağlayan yan lezzetlerden biri nohutlu bulgurlu firik pilavıdır.
Hafif isli tadı, damaklarda farklı bir iz bırakırken, yanında ayranla harika bir uyum yakalıyor, benden söylemesi.
15) Perde Pilavı
Hazırlanması oldukça zahmetli olan perde pilavı, Siirt Mutfağı’nın gözde lezzetlerinden biridir.
Üzeri hamur ve bademle kaplı olarak dilimlenip servis edilen dolmalık fıstık, kuş üzümü ve tavukla hazırlanan pilavın hastası olabilirsiniz, uyarayım.
Siirt’te Ne Yenir yazısına göz atmanızı öneririm.
16) Harire
Güneydoğu Anadolu usulü pudingi andıran harika bir tatlıdır harire.
İnsan, üzüm pekmezi, un, toz şeker, su ve tarçın ile yapılan harireyi tatmaya doyamıyor.
17) Şıllık Tatlısı
Düşünün bir krep; arası bol cevizli ve üzeri de bol Antep fıstıklı; üstelik bir de şerbetli. İşte bu tatlı Urfa’nın meşhur şıllık tatlısıdır.
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin en pratik tatlılarından olan şıllık tatlısını evde denemek isterseniz, sadece dikkat etmeniz gereken, kreplerin soğuk, şerbetin sıcak olmasıdır.
18) Baklava
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde hangi şehirde olursanız olun, güzel fıstıklı baklava bulmak mümkündür.
Ancak bana sorarsanız, baklavanın en lezzetlisi için adresiniz fıstığın başkenti Gaziantep olmalıdır.
19) Cennet Çamuru
Fıstıklı tatlı denilince içinizde bir heyecan varsa, baklavanın tahtını sallayacak olan Kilis’in ünlü cennet çamurunu denemenizi öneririm.
Özellikle şerbetinikaymak ekleyince tadı bir başka oluyor.
Kilis Lezzet Durakları yazısına göz atmanızı öneririm.