Son yılların en çok tartışılan kavramları arasında atıksız yaşam ve sadeleşme öne çıkıyor. Le Cordon Bleu ve Özyeğin Üniversitesi iş birliğiyle düzenlenen ‘Gastronomi Trendleri Buluşması’‘nın 2019 yılındaki teması dahi ‘Atıksız Mutfak ve Sürdürülebilirlik’ olmuştu, belki hatırlarsınız.

Her şey aslında bir karar vermekle başlıyor. Kendi kendinize yetmeye başladığınızda ya da en azından bunun kararını aldığınızda, atıksız yaşam için önemli bir adım atmış oluyorsunuz. Ancak atıksız mutfak ve sürdürülebilirlik kavramları bütünsel bir şekilde ele alındığında, çok daha geniş kitlelere ulaşan sonuçlar elde etmek mümkün oluyor.

Üreticilerden şeflere, işletmecilerden seyahat acentelerine kadar yemek ve içme ile ilgili tüm sektörler sivil toplum kuruluşları, atıksız mutfak ve sürdürülebilirlik adına bir adım attığında gıda israfının önüne geçmek çok daha kolay bir hale gelebilir.

1) Alışveriş Listesi Oluşturun

Mutfak alışverişine çıkmadan önce bir liste yapmak, hem ev bütçesi hem de atıksız mutfak için atılacak en etkili adım olmasına rağmen oldukça kritik bir adımdır.

Haftalık yemek planınızı oluşturarak alışverişe çıkarsanız yalnızca ihtiyaçlarınızı alırsınız, böylece hafta sonuna geldiğinizde onlarca sebze meyve elinizde kalmaz.

2) Pişirme ve Saklama Yöntemlerinizi Değiştirin

Yemek pişirirken enerji tasarrufu sağlamak için düdüklü tencere kullanmayı düşünebilirsiniz. Böylece yemekleriniz daha kısa sürede pişer ve vitamin kaybını en aza indirirsiniz.

Ertesi güne kalan yemeklerinizi ise plastiğe alternatif cam kaplarla ya da geri dönüştürülebilir malzemelerden yapılmış özel kaplarla saklayabilirsiniz.

3) Kendi Kendinize Yetebileceğinizi Unutmayın

Atıksız bir yaşam için mutfakta başlamak önemli. Kendi yoğurdunuzu ya da ekmeğinizi yapmaya başlamak, atıksız yaşama geçişte büyük bir adımdır.

Pandemi sürecinde birçok insan bu adımı attı. Şimdi önemli olan, bu alışkanlığı sürdürmeye devam etmek.

4) Artanları ‘Atık’ Olarak Görmeyin

Atıksız mutfağın bir sonraki adımı, yemek yaparken kullandığınız sebze ve meyvelerden maksimum verim elde etmeye özen göstermek.

Örneğin, kabak dolması yapırken kabak içlerini bir kenara ayırıp yumurtalı kavurma ya da mücver yapabilirsiniz. Kabuklarını ise kaşkarikas yaparak sıfır atık mantığı ile değerlendirebilirsiniz.

5) Kalan Yemeklere İkinci Bir Şans Verin

Artan yemekleri ertesi güne yemek istemiyorsanız, başka bir yemeğe dönüştürebilirsiniz. Örneğin, artan ekmeklerden kruton ya da galeta unu, kalan keklerden ise fırında kurutarak harika biscottiler hazırlayabilirsiniz.

Arta kalan sebze yemeklerini çorbaya, haşlanmış sebzeleri püreye, domates kabuklarını sosa, meyve kabuklarını reçel veya komposto, biber çekirdeklerini ise baharata dönüştürebilirsiniz.

Tutulmayan yoğurttan lor peyniri yapabilir, artan çiğ sebze ve meyvelerden detoks suları hazırlayabilirsiniz.

6) Kendi Sebzenizi Meyvenizi Yetiştirin

Kendi sebze meyvenizi yetiştirmek için büyük bahçelere ihtiyacınız yok; balkonlarınızda saksıda domates, biber, salatalık veya çilek yetiştirebilirsiniz.

Kendi yetiştirdiğiniz sebzelerle yemek yapmanın keyfini bir kez yaşadıysanız, bunu sürekli hale getirmek isteyeceksiniz.

7) Kompost Yapın

Yumurta kabukları, meyve çekirdekleri, sebze kabukları gibi atıkları kompost yaparak geri dönüştürebilir, doğaya kazandırabilirsiniz.

Farklı atıkların karıştırılması ile kolayca oluşturulabilen kompostunuzu daha sonra sebze ve meyve yetiştirirken gübre olarak kullanabilirsiniz.

8) Geri Dönüşümü Mutfaklarınıza Taşıyın

Atıksız mutfak demek sadece meyve ve sebzelerin her parçasını değerlendirmek anlamına gelmez. Mutfağın tüm alanlarında tasarruf ve geri dönüşüm sağlamak demektir.

Örneğin, fazla su israfını önlemek için sebze ve meyvelerinizi yıkarken kullandığınız suyu biriktirip çiçeklerinizi sulayabilirsiniz, plastik saklama kapları yerine cam kaplar kullanabilirsiniz, pazar ve market alışverişlerinizde plastik poşetler yerine file veya bez çantalar tercih edebilirsiniz.

9) Paylaşmanın Keyfine Varın

Diyelim ki o haftalık listenizi hazırlamadan alışverişe çıktınız ve ihtiyaçlarınızdan çok daha fazlasını aldınız.

Tüketemediğiniz sebzelerle muhteşem tarifler yapıp komşularınızla veya arkadaşlarınızla paylaşabilirsiniz. Herkesin bildiği gibi, paylaşmak mutluluktur.