Ekonomi, dijitalleşme alanında atılan her yeni adım ve geliştirilen her yeni teknolojiyle sürekli olarak evrim geçiriyor. Son yıllarda popülaritesi artan kripto paralar ve blok zincir teknolojisine dayalı finansal sistemler, bu dönüşümün önemli bir parçası haline geldi. Bugün en çok konuşulan sistem ise tamamen merkeziyetsiz, yani bağımsız olan DeFi. Merkezi bir borsaya bağlı olmayan ve blok zincir teknolojisi üzerinde faaliyet göstererek internet bağlantısı olan tüm kullanıcıların erişebileceği finansal uygulamaları kapsayan DeFi, geleceğin ekonomisi olarak öne çıkıyor.
DeFi nedir?
İngilizcesi “Decentralized Finance” olan ve kısaca DeFi olarak bilinen bu sistem, 2009 yılında ilk kripto para Bitcoin’in yaratılmasıyla başlayan bir süreci temsil ediyor. Kripto paraların temelini oluşturan blok zincir teknolojisi, güvenli bir ağ sağlayarak paranın ve diğer finansal sistemlerin tamamen dijital ortama taşınmasına olanak tanıdı. Bu kripto para birimlerinin en belirgin özelliği, mevcut paraların çoğunda olduğu gibi bir merkeze bağımlı olmamaları, tamamen bağımsız ve özgür olmalarıdır. Bu durum, zamanla merkeziyetsiz ve herhangi bir noktaya, kişiye ya da kuruma bağlı olmayan para birimlerinin ortaya çıkmasına zemin hazırladı. Tüm bu yapılar, zaman içinde merkezi olmayan finansal sistemlerin oluşumunu destekledi. İşte merkeziyetsiz finans olgusu burada şekillendi. Bu sistemin en önemli özelliği, daha önce bir merkeze veya kuruluşa bağlı olan karar verme süreçlerinin bireylere dağıtılmasıdır. Blok zincirinin değer aktarımını dijitalleştirerek güvence altına alması, tüm finansal süreçlerin bireylerin inisiyatifine bırakılması anlamına gelmektedir. Merkeziyetsiz finans, bu süreçlerin toplamını ifade eden bir kavramdır.
DeFi nerelerde kullanılacak?
DeFi, belirli bir kullanım alanına ya da amaca sahip olmayan ve genel bir süreci temsil eden bir terimdir. Mevcut finansal sistemlerin değişimi ve yerine kontrolsüz, merkeziyetsiz bir yapının geçmesi açısından önemlidir. Bu nedenle DeFi, tüm finansal ve mali yapıyı kapsayan bir alan sunmaktadır. Örneğin, stabil kripto paraların tümünde bu sistem devrede olacaktır. Bu paralara erişmek ya da alım satım yapmak isteyen herkesin DeFi sistemini kullanması gerekecektir. Günümüzde borç alıp vermek isteyen bireyler, bunu bankalar veya belirli merkezi finansal kurumlar aracılığıyla yaparken, DeFi ile bu aracılar ortadan kalkacak ve tüm varlıklar dijital ortamda bireylerin inisiyatifine göre el değiştirebilecektir. Ayrıca, bireylerin paralarını takas ettikleri borsalar da DeFi sistemi içinde yer alacak ve kullanıcılar kendi istekleri doğrultusunda işlemleri merkezi bir alan olmadan gerçekleştirebilecektir. Kısacası, gelecekte tüm ödeme, sigorta, borsa, finans ve muhasebe işlemleri DeFi ile gerçekleştirilecektir.
Neden DeFi’ye ihtiyaç duyuldu?
DeFi’nin ortaya çıkmasının en temel nedeni, bankacılık sisteminin dijitalleştirilerek tüm yönetim süreçlerinin bireylere aktarılmasıdır. Gelecekte dijitalleşmenin nerelere varacağını düşünerek geliştirilen DeFi, kağıt üzerinde yapılan tüm işlemlerin internet ortamına taşınmasını ve gerçekleştirilecek tüm finansal aktivitelerin merkezi bir yapıdan bağımsız bir şekilde yürütülmesini amaçlıyor. DeFi, paraya dayalı bankacılık sistemlerini herkesin erişimine açarken aynı zamanda yeni kripto borsalarının işlevselliğini artırmaktadır. Ayrıca yeni token platformlarının geliştirilmesi için de bir zemin oluşturmaktadır.
DeFi ne tür avantajlar sunacak?
Mevcut finansal sistemde bireyler, paralarını yönetmek, değerlendirmek ve kullanmak için merkezi bankalara bağımlı kalmaktadırlar. Bu bağımlılık, hükümetlerin ve merkez bankalarının paralar üzerinde belirli bir kontrol sağlamasına ve yönlendirme yapmasına neden olmaktadır. İşlemler için komisyon alınmakta ve enflasyon gibi faktörlerle paranın değeri değiştirilebilmektedir. DeFi, bu durumu aşarak blok zincir teknolojisinin sağladığı dijital güvenliği bireylere sunmakta ve para üzerindeki kontrolü tamamen kullanıcılara vermektedir. Para üzerindeki değişikliklerin çoğunluğun görüşüyle yapılması gerekliliği, finansal sistemi daha serbest ve demokratik hale getirmektedir. DeFi ile paranızı harcarken ve kullanırken tüm süreçlere kendiniz karar verir ve yönlendirmeleri buna göre yapabilirsiniz.
