Tiyatro, insanın kendini ifade edebilmesi adına en eski ve en etkili sanat dallarından biri olarak kabul edilir. Her sahnelenen oyun, yaşamın içinden gerçek ya da kurgusal bir hikaye sunarak usta oyuncular tarafından tüm duygusal derinliğiyle bizlere aktarılmaktadır. Tarih boyunca birçok oyun sahne aldı ve bu eserlerden bazıları hafızalarımızda iz bıraktı. Türk tiyatrosu da dünya çapında tanınan pek çok önemli eser ve oyun barındırmaktadır. Bu yazımızda Dünya Tiyatrolar Günü vesilesiyle Türk tiyatrosunun en değerli eserlerinden birkaçını yeniden hatırlatmak istedik.
Lüküs Hayat
Türk tiyatrosunun en sevilen oyunlarından biri olan Lüküs Hayat, listemizin en üstünde yer alıyor. Türk tiyatrosunun yeniden doğuş döneminde, Muhsin Ertuğrul’un oluşturduğu müzikal konseptle hayata geçirilen bu eser, Ekrem Reşit Rey tarafından yazılmış ve Cemal Reşit Rey tarafından bestelenmiştir. Zengin-fakir çatışmasını komedi unsurlarıyla harmanlayan “Lüküs Hayat”, ilk defa 1933’te Cumhuriyetin 10. yılında sahnelendi. Eser, Türk toplumunun Batı ile olan etkileşimi ve yaşanan ikilemleri ele alıyor. Oyun, küçük çapta hırsızlıklarla yaşam mücadelesi veren Rıza ve Tevfik’in, bir zenginin evine girme girişimlerinde yaşadıkları komik olayları aktarır. İlk sahnelendiği dönemde 23 yıl boyunca, daha sonra ise Muhammer Karaca ve Ömer Lütfi Akad gibi sanatçılar tarafından yeniden sahnelenmiştir.
Yedi Kocalı Hürmüz
Türk tiyatro tarihinin önemli eserlerinden biri de Yedi Kocalı Hürmüz’dür. Sadık Şendil’in kaleme aldığı bu oyun, birçok kez sahnelenip sinema filmi olarak da uyarlanmıştır. Oyunda, aynı anda birçok kocası ve sevgilisiyle ilginç durumlar yaşayan Hürmüz’ün keyifli halleri sahneye taşınıyor.
Keşanlı Ali Destanı
Haldun Taner tarafından yazılan Keşanlı Ali Destanı, ilk olarak 31 Mart 1964 tarihinde sahnelenmiştir ve döneminin efsanevi oyunları arasında yer almaktadır. Eser, Gülriz Sururi – Engin Cezzar Tiyatrosu tarafından Muammer Karaca Sahnesi’nde sahnelenmiş ve daha sonra birçok kez tekrar gösterime sunulmuştur. Keşanlı Ali Destanı, yurt dışında da; Amerika ve Avrupa’da pek çok kez sahne almıştır. Oyun, kenar mahalle sakinlerinin yaşamlarına odaklanarak, devlet otoritesinin zayıfladığı alanlarda çıkan zorbalıkları ve halkın buna karşı duruşunu anlatmaktadır. Taner’in bu unutulmaz eseri, yakın zamanda dizi ve film olarak da beyaz perdeye aksetmiştir.
Kanlı Nigar
Kanlı Nigar, geleneksel Türk tiyatrosunun vazgeçilmez eserlerinden biridir. Yine Sadık Şendil tarafından yazılan oyun, seyirci tarafından beğenilen bir filme de dönüştürülmüştür. Fakir bir ailenin kızı Nigar’ın zengin bir ailenin hizmetçiliğine gitmesi ve yaşadığı zorluklar etrafında dönen bu hikaye, bir kadının yaşamı boyunca erkeklerden çektiklerinin intikamını alma serüvenini anlatıyor. Çalıştığı evin yanmasından sonra genelevde çalışan kadınlarla yeni bir ev arayışına giren Nigar, Saka Abdi’nin yardımıyla İstanbul’da temiz bir mahallede bir konağa yerleşir. Konağın sahibi Agâh Efendi, Nigar’ın soylu bir dul olduğuna inanırken, gerçekte Nigar, hayatına giren erkekleri alt eden bir kadındır.
Cibali Karakolu
Henri Keroul ve Albert Barre tarafından yazılan ve Refik Kordağ ile Muammer Karaca tarafından Türkçeye çevrilen Cibali Karakolu, 1951 yılında Muammer Karaca Tiyatrosu’nun ilk oyunu olarak sahnelendi. Türkiye’nin uzun süre sahnelenen eserleri arasında yer alan oyun, 1966 yılında sinemaya da uyarlanmıştır. Kadın-erkek ilişkileri, paranın etkisi, devlet kurumu eksiklikleri gibi toplumsal ve politik konuları irdeleyen oyun, ayrıca usta sanatçı Nejat Uygur tarafından 1980’li ve 1990’lı yıllarda birçok kez sahnelenmiştir.
