Duvarlar konuşabilseydi, neler anlatırdı kim bilir? Ne acılar yaşanmış, hangi hayatlar kararmış, “giren çıkamaz!” denilen bir yer Sinop Cezaevi. Anadolu’nun Alcatraz’ı olarak bilinen bu cezaevi, 1999 yılından beri müze olarak ziyarete açıktır. Sinop’un en bilinen ve en çok ziyaretçi çeken simgelerinden biri olan tarihi cezaevi, yılın her döneminde binlerce ziyaretçiyi ağırlamaktadır.

Sinop Cezaevi Tarihi

Şiirlere, şarkılara konu olmuş, film ve dizilerde birçok hikayeye ilham vermiş olan cezaevinin, dilden dile dolaşan farklı hikayeleri mevcuttur. Üç tarafı denizle çevrili ve tarihi geçmişi çok eskiye dayanan bu cezaevi, kale duvarlarının içinde yer almaktadır.

Günümüzde, yaklaşık 4,000 yıl önce Sinop ve çevresinin hükümdarları olan Gaskalılar tarafından inşa edildiği ileri sürülen Sinop Kalesi, tarih boyunca Grek, Pontus, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde korunarak günümüze ulaşmıştır. 1568 yılına ait belgelerde, kalenin cezaevi olarak kullanıldığına dair bilgiler, bilinen en eski kayıtlar arasında yer alır.

Her devletin yıllar içerisinde güçlendirerek koruduğu bu kale ile ilgili bilgiler, seyahatnamesinde Evliya Çelebi tarafından şu şekilde aktarılmıştır: “Büyük ve korkunç bir kaledir. 300 demir kapısı, dev gibi gardiyanları, kolları demir parmaklıklara bağlı olan nice azılı mahkûmları vardır. Burçlarında gardiyanlar ejderha gibi dolaşır. Tanrı korusun, oradan mahkûm kaçırmak değil, kuş bile uçurtmazlar.”

1887 yılı itibariyle resmi olarak zindana dönüştürülen iç kale, hamam ve bazı eklerle birlikte geliştirilmiştir. 1939 yılında cumhuriyet döneminin ilk çocuk hapishanelerinden biri haline gelen Sinop Kalesi, zamanla kötü olaylarla anılan bir yer olarak tanınmıştır.

Sinop Cezaevi’nde Yatan Ünlüler

”Sinop’tan Sinop damından, nefret ediyorum! Allah’ın bana verdiği iki elimden her birinin on parmağının iki tırnağını Sinop Zindanında çektiler! Sonra… Zindana attılar beni. Kışın en soğuk ayında; ellerim soğuktan uyuşmuş, sular buz tutmuş, kanım donmuş halde, ellerim kan revan içinde, o parmaklar sanki bana ait değil… Zindan zifiri karanlık, içi betonun tabanı ıslak, inleye inleye bayılmışım, donmuşum… Üç gün üç gece sonunda beni zindandan çıkartmışlar… Gözlerimi açtığımda kendimi bir hastane odasında, yalnız buldum!” Sinop Cezaevinde yaşanan gerçek bir hikayeyi merak ediyorsanız, Yılmaz Yavuz’un “Sarı Mestan” adlı kitabına göz atabilirsiniz.

Tarihi Sinop Cezaevi, çeşitli suçlardan hüküm giymiş ünlü isimleri misafir ettiği için, bu isimlerin hayatlarının bir bölümüne tanıklık etmek isteyenler tarafından ziyaret edilmektedir. Cezaevinde mahkûmiyetinin bir dönemini geçirenler arasında Kırım Hanı Devlet Giray, Sabahattin Ali, Refik Halit Karay, Mustafa Suphi, Ahmet Bedevi Kuran, Ruhi Su, Burhan Felek, Zekeriya Sertel gibi isimler bulunmaktadır. Yıllar sonra bestelenen Sabahattin Ali’nin “Aldırma Gönül” adlı şiiri de Sinop Cezaevi’ni anlatmaktadır. Burada yatan mahkûmlardan dikkatimi çeken bazı hikayelere daha yakından bakalım.

Sabahattin Ali

Sabahattin Ali, Türk edebiyatına damga vurmuş bir yazardır. 26 Aralık 1932 – 29 Ekim 1933 tarihlerinde Atatürk’e hakaret içeren bir şiir yazdığı için Sinop Cezaevi’nde hapis yatmıştır. Yazarın bazı şiir ve öykülerinde, Sinop Cezaevi’nin izlerini bulabilirsiniz. Cezaevinde Sabahattin Ali’nin kaldığı tek kişilik koğuşunu ziyaret ettiğinizde yatağı ve sazını gördüğünüzde bu sözleri hatırlayın;

Dışarıda deli dalgalar
Gelip duvarları yalar
Seni bu sesler oyalar
Aldırma gönül aldırma

Kurşun ata ata biter
Yollar gide gide biter
Mapus yata yata biter
Aldırma gönül aldırma

Kerim Korcan

Kerim Korcan, önemli bir roman ve hikaye yazarıdır. 22 yaşında berber kalfalığı yaptığı dönemde gizli örgüt kurmak suçundan yargılanmış ve Nazım Hikmet ile birlikte Donanma Davası’nda 1938-1948 yılları arasında tutuklanmıştır. 10 yılını Sinop Cezaevi’nde geçirmiştir. Özgürlüğüne kavuştuktan sonra, Vatan Partisi kurulucuları arasında yer aldığı için 1954’te yeniden mahkum edilmiştir.

Mustafa Suphi

Mustafa Suphi; Türkiye Komünist Partisi’nin kurucusu ve hukukçu bir gazeteci-yazardır. Yazdığı makaleler yüzünden ve Şevket Paşa’nın öldürülmesi gerekçesiyle 1913 yılında 15 yıl hapis cezasına çarptırılmış ve bir yılını Sinop Cezaevi’nde geçirmiştir. 29 Ocak 1921 tarihinde 14 arkadaşıyla beraber Trabzon’dan Sovyetler’e gönderilmek üzere bindirildikleri teknede, Kayıkçılar Kahyası Yahya Kahya tarafından öldürülmüştür.

Sinop Cezaevi Giriş Ücreti

Cezaevi Müzesinin giriş ücreti 35 TL. Müze kartı geçerli.

Açılış/Kapanış Saatleri
Açılış Saati: 08:00
Kapanış Saati: 17:30
Gişe Kapanış Saati: 17:00

Telefon: 03682613023

Uygun uçak bileti fiyatları ve avantajlı seçeneklerle Anadolu’nun en etkileyici şehirlerinden biri olan Sinop’u keşfetmek ve Tarihi Cezaevi’nin atmosferini deneyimlemek oldukça kolaydır. Bunun için Sinop uçak bileti almanız yeterli. Sinop otobüs bileti seçeneklerine de göz atabilirsiniz.

Sinop’a Nasıl Gidilir

Sinop’ta Ne Yenir

Sinop Gezilecek Yerler

Sinop’un Doğal Güzellikleri

Hamsilos Tabiat Parkı

Boyabat Gezilecek Yerler

Sinop Plajları