Günümüzde çocukların edebi eserlerle tanışması ve klasik eserleri okuması oldukça önemli bir hale gelmiştir. Eğitimciler, ebeveynler ve edebiyat uzmanları, çocukların dünya klasiklerini keşfetmesinin ve okumasının kritik bir rol oynadığını vurgulamaktadır. Dünya klasikleri, sadece zamanın ötesinde değer taşıyan eserler olmakla kalmayıp, aynı zamanda çocukların dil becerilerini geliştirmelerine, hayal güçlerini artırmalarına ve farklı kültürlerin kapılarını aralamalarına yardımcı olan bir hazine gibidir. Ayrıca, dünya klasiklerinin çocuklar için önemli olmasının bir başka nedeni de dil becerilerini geliştirmeye yardımcı olmalarıdır. Klasik eserler genellikle zengin ve çeşitli bir dil kullanımı içerir. Bu eserleri okuyan çocuklar, kelime dağarcıklarını genişletir, dilbilgisi kurallarını öğrenir ve edebi terimleri kavramaya başlarlar. Farklı yazarların farklı üsluplarını keşfetmek ise, çocukların kendi yazma becerilerini geliştirmelerine yönelik önemli bir katkı sağlar. 02 Nisan Dünya Çocuk Kitapları Günü’nde çocuklara mutlaka okutulması gereken dünya klasiklerinden bazılarını derledik.
Alice Harikalar Diyarında – Lewis Carroll
“Alice Harikalar Diyarında”, İngiliz yazar Lewis Carroll tarafından 1865 yılında yayımlanan bir çocuk eseridir. Kitap, Alice adındaki genç bir kızın tuhaf ve fantastik maceralarını anlatmaktadır. Ana karakter Alice, bir gün bir tavşan deliğini takip ederek kendisini Harikalar Diyarı’nda bulur. Bu dünyada karşılaştığı tuhaf varlıklar, olaylar ve yerler dolu bir evrendir. Alice, burada konuşan hayvanlar, büyüyen ve küçülen nesneler, mantıksız diyaloglar, absürd olaylar ile karşılaşır. Kitap, bir çocuğun hayal gücünün sınırlarını zorlayarak gerçeklik ile hayal arasındaki ince çizgiyi keşfetmesine dair bir yolculuğu anlatır. Lewis Carroll, eserinde absürd hikaye anlatımı ve dil oyunları ile tanınmaktadır. Ayrıca, kitapta dönemin toplumsal ve kültürel göndermeleri de mevcuttur.
Pinokyo – Carlo Collodi
“Pinokyo”, İtalyan yazar Carlo Collodi tarafından 1883 yılında yayımlanan bir çocuk romanıdır. Hikaye, ahşap bir kuklanın maceralarını ve gerçek bir çocuk olma yolundaki serüvenini anlatmaktadır. Başlangıçta, Geppetto adındaki bir marangoz, ahşap bir oyuncak olan Pinokyo’yu yaratır. Geppetto’nun dileği, Pinokyo’nun gerçek bir çocuk haline gelmesidir. Ancak Pinokyo, bir çocuk olmamasının getirdiği durumlarla başa çıkmak için pek çok macera yaşar. Doğruluk ve dürüstlük gibi değerleri öğrenirken birçok zorlukla ve tehlikeyle karşılaşır. Masal boyunca, Pinokyo’nun sadakat, cesaret, arkadaşlık ve sorumluluk temasındaki deneyimleri yer almaktadır.
Küçük Prens – Antoine de Saint-Exupéry
“Küçük Prens”, Fransız yazar Antoine de Saint-Exupéry tarafından 1943 yılında yayımlanan bir masal ve felsefi romandır. Hem çocuklar hem de yetişkinler için anlam dolu bir okuma deneyimi sunmaktadır. Hikaye, bir pilotun Sahra Çölü’nde yaşadığı bir uçak kazası sonucu tanıştığı Küçük Prens ile olan etkileşimini anlatmaktadır. Küçük Prens, B612 adlı yalnız bir gezegenden geldiğini belirtir ve gezegenler arası seyahatlerinde edindiği maceraları paylaşır. Süreç içerisinde, gezegenlerde ziyaret ettiği değişik kişiler ve nesneler aracılığıyla insan doğasını ve ahlaki değerleri sorgular. Masalın arka planında, Saint-Exupéry’nin kişisel deneyimlerinden ve felsefi düşüncelerinden izler bulunmaktadır. Kitap, Küçük Prens’in sunmuş olduğu hayal gücü ve masumiyeti temsil ederken, derin anlamlar ve yaşam dersleri ortaya koymaktadır.
Peter Pan – J.M. Barrie
“Peter Pan”, İskoç yazar J.M. Barrie tarafından yazılan ve ilk olarak 1904 yılında sahnelenen bir hikayedir. Daha sonra bu hikaye roman şeklinde genişletilmiştir. Peter Pan, “Kensington Bahçeleri’nde Peter Pan” adlı başkasına ait bir eserden esinlenerek yaratılmıştır. Hikaye, asla büyümeyen Peter Pan adlı bir çocuğun Sonsuz Ülke’deki maceralarını konu alır. Peter Pan, Wendy ve erkek kardeşleri John ile Michael Darling’i odalarına ziyaret ederek, onları Neverland adlı fantastik bir dünyaya götürür. Burada Kaptan Kanca gibi kötü karakterlerle ve Wendy ile Michael gibi arkadaşlarla karşılaşırlar. “Peter Pan”, çocukluğun özgürlüğünü ve hayal gücünün iradesini temsil etmenin yanı sıra büyümeye direnme ve sorumlulukları kabul etme çatışmasını da işler. Hikaye, Peter Pan’ın hayata dolu dolu, maceraperest ve özgür ruhunu ve Wendy’nin büyüme konusundaki merakını ortaya koyar.
Tom Sawyer – Mark Twain
“Tom Sawyer”, Amerikalı yazar Mark Twain tarafından 1876 yılında yayımlanan bir romandır. Roman, genç bir çocuk olan Tom Sawyer’ın hayatını ve maceralarını konu alır. Twain’in kendi çocukluk anılarına dayanan bu eser, Amerikan edebiyatının klasiklerinden biri olarak görülmektedir. Hikaye, Mississippi Nehri kıyısındaki küçük bir kasabada geçmektedir. Tom, haylazlık yapmayı ve macera aramayı seven bir çocuktur. Arkadaşı Huckleberry Finn ile çeşitli maceralar peşinde koşar, define avları yapar ve ilginç karakterlerle tanışır. Roman, Tom’un hayal gücünü, merakını ve macera arayışını işlerken, dönemin Amerikan toplumunu ve kültürel yapısını da gözler önüne serer. Twain’in mizahi üslubu, toplumsal eleştirileri ve insan doğasının sorgulanması ile romanı klasik bir eser haline getiriyor.
Huckleberry Finn’in Maceraları – Mark Twain
“Huckleberry Finn’in Maceraları”, Mark Twain tarafından 1884 yılında yayımlanan bir romandır. Bu eser, “Tom Sawyer”ın devamı niteliğindedir ve baş karakteri Tom’un arkadaşı Huckleberry Finn’i konu alır. Hikaye, Huck’un bir uçakla kaçırılmadan önceki maceralarından sonra Tom’a katılmasını ve St. Petersburg kasabasında sakince yaşamak yerine yeniden maceraya atılmasını anlatır. Roman, Huck’un arkadaşı Jim ile birlikte Mississippi Nehri boyunca yaşadığı serüvenlerle doludur. Huck’un köle olan arkadaşı Jim ile birlikteki kaçışını, nehir boyunca karşılaştıkları tehlikeleri ve çeşitli karakterleri anlatırken, dönemin Amerikan toplumu ve kölelik sisteminin eleştirilerini içerir. Twain, bu eserde toplumsal eleştirilerde bulunurken, insan doğası ve özgürlüğün önemine dair sorgulamalara yönelir.
Robinson Crusoe – Daniel Defoe
“Robinson Crusoe”, İngiliz yazar Daniel Defoe tarafından 1719 yılında yayımlanan bir roman olup İngiliz edebiyatının en ünlü eserleri arasında yer alır ve macera romanları türünde önemli bir yere sahiptir. Hikaye, genç bir denizci olan Robinson Crusoe’un bir adaya düşmesi ve orada geçirdiği yalnızlık yıllarını anlatmaktadır. Crusoe, bir fırtına sırasında bir adaya düşerek orada hayatta kalmak için mücadele eder; ev yapar, tarım yapar ve adanın kaynaklarını kullanarak yaşamını idame ettirir. Roman, Crusoe’un yalnızlıkla, hayatta kalma mücadelesiyle ve adada geçirdiği süre boyunca yaşadığı içsel dönüşümle ilgilidir. Ayrıca, Cuma adında bir yerliyle olan dostluğu da romanın ana temalarındandır.
Kırmızı Başlıklı Kız – Charles Perrault
“Kırmızı Başlıklı Kız” (Fransızca: “Le Petit Chaperon Rouge”), Fransız yazar Charles Perrault tarafından 1697 yılında yayımlanan klasik bir peri masalıdır. Perrault, bu masalı “Anne Kuklacı” (“Mother Goose”) adlı eserinde kullanmıştır. Hikaye, genç bir kızın adını taşıdığı başlıklı karakter üzerinden gelişir. “Kırmızı Başlıklı Kız”, büyükannesini ziyaret etmek üzere yola çıktığında, ormanda bir kurtla karşılaşır. Kurt, kızın büyükannesinin evine gitmesini öğrenir ve ondan önce oraya ulaşarak büyükannesini yerinden eder. Daha sonrasında ise kızı da kandırarak büyükannesinin evine yönlendirir. Kırmızı Başlıklı Kız, büyükannesinin evine vardığında, kurdun onu nasıl kandırdığını fark eder. Masalın geleneksel versiyonlarında, genellikle bir avcı, kıza ve büyükannesine yardım ederek kurdu öldürür ve böylece ikisine de kurtuluş sağlar.
Gulliver’in Gezileri – Jonathan Swift
“Gulliver’in Gezileri” (İngilizce: “Gulliver’s Travels”), İrlandalı yazar Jonathan Swift tarafından 1726 yılında yayımlanan bir eserdir. Roman, dört farklı bölümden oluşur ve İngiliz edebiyatının dikkate değer eserlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Hikaye, Lemuel Gulliver adındaki bir denizcinin maceralarını konu almaktadır. Gulliver, deniz yolculuğu sırasında sıradışı maceralara atılır ve birçok fantastik ülkeye seyahat eder. Romanın bölümleri, Gulliver’in çeşitli ülkelerde yaşadığı tuhaf ve ilginç kültürlere yapılan yolculukları anlatmaktadır. İlk bölümde Gulliver, Liliput adındaki küçük insanların yaşadığı bir onto düşer ve burada kendini dev gibi hisseder. İkinci bölümde, Brobdingnag adındaki devlerin yaşadığı bir ülkeye gider. Üçüncü bölüm, Gulliver’ın Laputa adında uçan bir adada yaşayan bilim insanları ile karşılaşmasını içerir. Son bölümde ise Gulliver, Houyhnhnms adındaki at benzeri varlıkların ve onların köleleri olan Yahoos’ların yaşadığı bir ülkede bulunur. “Gulliver’in Gezileri”, dönemin siyasi, toplumsal ve kültürel eleştirilerini yansıtan bir hiciv romanıdır. Swift, bu fantastik dünyaları kullanarak dönemin İngiliz toplumunu ve siyasi liderlerini eleştirir. Roman, insan doğası, yaşam, güç, imtiyazlar ve toplumsal cinsiyet rolleri gibi konuları sorgulamaktadır.
Harry Potter Serisi – J.K. Rowling
“Harry Potter Serisi”, İngiliz yazar J.K. Rowling tarafından kaleme alınmış ve dünya çapında büyük bir ilgi gören fantastik bir roman serisidir. Seri, yedi ana kitaptan oluşmakta ve genç büyücü Harry Potter’ın maceralarını konu almaktadır. Harry Potter, İngiltere’de yaşayan bir yetim çocuktur. On bir yaşında, Hogwarts Cadılık ve Büyücülük Okulu’na gideceği mektubu alarak büyücü dünyasının varlığını öğrenir. Hogwarts’taki serüvenleri boyunca, Harry ve arkadaşları Hermione Granger ve Ron Weasley, çeşitli olaylarla karşılaşarak büyücülük dünyasının karanlık güçlerine karşı savaşırlar. Harry’nin büyücü dünyasındaki büyüme ve olgunlaşma süreci, dostlukları, aşkları, kayıpları ve mücadeleleri anlatılırken, aynı zamanda büyücülük dünyasının derinliklerine de ışık tutulmaktadır. J.K. Rowling’in yarattığı Harry Potter evreni, büyülü yaratıklar, sihirli yetenekler, büyüsel nesneler ve büyücülük toplumu ile doludur. Serinin karakterleri karmaşık ve çok boyutlu yapılarıyla okuyuculara derin bir bağ kurar.
