Aksaray, tarihi İpek Yolu’nun önemli merkezlerinden biri olarak, tarihi zenginlikleriyle uyumlu bir mutfak kültürüne sahiptir. Baklagil ve etin ön planda olduğu Aksaray mutfağı, keşfedilmeyi bekleyen sayısız lezzetle dolu.
İçinizi ısıtacak zengin içerikli çorbalardan, nefis hamur işlerine; Osmanlı Saray mutfağından günümüze kadar taşınan meyveli et yemeklerinden muhteşem tatlılara kadar harika bir seçki sunan Aksaray mutfağını keşfetmeye ne dersiniz?
1) Kırıştırma
Menemenin Aksaray versiyonu olarak tanımlanabilecek, ancak soğanlı bir şekilde sunulan karıştırma, klasik menemenden farklılıklar içeriyor.
Soğan, yeşil biber ve domates güzelce pişirildikten sonra, üzerine un ile çırpılmış yumurta ekleniyor.
Aksaray’a gittiğinizde, hemen hemen her kahvaltı mekanında bulabileceğiniz bu lezzetli kırıştırma ile güne başlamadan dönmemenizi tavsiye ederim.
2) Kapak Böreği
Anadolu mutfağında el açması böreksiz bir sofra düşünülemez. Her ilimizin kendine özgü böreği varken, Aksaray’ın kapak böreği de bunlardan biridir.
Domatesli, salçalı, soğanlı ve biberli harcı ile fırında yüksek ısıda pişirilen kapak böreği, fırından yeni çıkmış hâliyle herkesin iştahını kabartacak bir lezzete sahiptir, ne dersiniz?
3) Arabaşı
Farklı sunumuyla dikkat çeken arabaşı, Aksaray mutfağının en sevilen yemekleri arasında yer alıyor.
Tavuk eti, havuç, kereviz ve defne yaprağı gibi bol malzemelerle hazırlanan nefis bir çorbadır arabaşı.
Arabaşının bu kadar özel olmasının sebeplerinden biri de sunum ritüeli. Özel bir hamurla birlikte servis edilen arabaşı, hamur parçasını çorba kasenize daldırarak afiyetle yenir.
4) Kokina Çorbası
Kuşbaşı kuzu etli ve bulgurlu, hem doyurucu hem de sağlıklı bir çorba olan kokina, lezzet sırrını içindeki lahana turşusunda saklıyor.
Turşulu çorba kulağa ilginç gelse de, lahana turşusunun çorbaya kattığı hafif mayhoş tat kesinkes denenmesine değer.
5) Yarma Tarhana Çorbası
Anne çorbası dendiğinde akla gelenlerden biri olan tarhana, Aksaray’da farklı bir şekilde hazırlanıyor. Aksaray’ın tarhanası, alışık olduğumuz birçok tarhananın aksine nohuttan değil buğdaydan yapılıyor.
Farklı lezzetler denemeyi, yöresel mutfakları keşfetmeyi sevenler için Aksaray’a gittiğinizde bir kase yarma tarhana çorbası içmeyi ihmal etmeyin derim.
6) Ayva Dolması
Osmanlı Saray mutfağından günümüze kadar gelen en güzel geleneklerden biri meyveli et yemekleridir. Aksaray’ın ayva dolması da bu lezzetlerin gözde örneklerinden biridir.
Kıymalı ve pirinçli harcı, ortası oyulan ayvaların içine dolduruluyor. Tencereye dizildikten sonra, üzerlerine nar ekşisi ekleniyor ve son olarak çubuk tarçın ilave edilerek pişiriliyor.
Kokusu ve tadıyla büyüleyen ayva dolması arıyorsanız, bu yemek tam size göre!
7) Soğan Dolması
Osmanlı Saray mutfağından günümüze kadar gelen yemeklerden biri olarak soğan dolması, kıyma, soğan ve salça ile hazırlanan iç harcın haşlanıp katmanlarına ayrılan soğana sarılmasıyla hazırlanıyor.
Üzerine yoğurt ekleyerek ya da sade olarak tüketebileceğiniz soğan dolması, Aksaray mutfağının vazgeçilmez lezzetlerinden biridir.
8) Aksaray Tava
Her ilin kendine özgü bir kavurması veya etli tavası bulunmakta. Aksaray’ın tavası da domates, biber ve sarımsakla hazırlanan lokum gibi bir ettir.
Geniş toprak kaplarda yapılan Aksaray tava, fırında pişirilir.
Masaya sıcak şekilde geldiğinde, kuyruk yağının tat verdiği suyuna ekmek banmayı unutmamalısınız. Benim için başka bir lezzet yok!
9) Mantarlı Bulgur Pilavı
Bulgur pilavını sevenlerdenseniz, Aksaray’ın mantarlı bulgur pilavını sakın kaçırmayın.
Pek çok restoran menüsünde bulabileceğiniz bu nefis pilavı tatmadan Aksaray’dan ayrılmamalısınız.
10) Dolaz
Un helvası sevenlerin mutlaka denemesi gereken dolaz, Aksaray mutfağının en sevilen tatlılarından biridir. Peki, dolaz nedir?
Önce klasik tarzda bir un helvası hazırlanır. Ardından üzerine süt eklenerek muhallebimsi bir kıvam elde edilir.
Pürüzsüz bir hale gelene dek karıştırılarak pişirilir. Üzerine sıcak tereyağı ve tercihe göre pekmez eklenip servis edilir.
11) Asker Kurabiyesi
Aksaray’ın en güzel geleneklerinden biri de asker kurabiyesi. Eskiden askere giden çocuğu olan aileler, komşularına asker kurabiyesi yapıp gönderirlermiş.
Bu hoş kokulu kurabiyelerin bazıları askerin yanına gönderilirken, geri kalanı da evdeki misafirlere ikram edilirmiş.
Günümüzde Aksaray’a gittiğinizde meşhur asker kurabiyesinin tadını çıkarmak için herhangi bir fırına uğramanız yeterli.
12) Bulama Helvası
Tahin, pekmez ve köpük helvasının bir araya gelmesiyle oluşan bulama helvası, nefis bir tatlıdır.
Özellikle soğuk kış aylarında çayın yanında, içinizi ısıtacak sağlıklı bir tatlı arıyorsanız bulama helvası tam size göre.
13) Gül Tatlısı
Şerbetli fakat hafif tatlılardan hoşlanıyorsanız, Aksaray’ın gül tatlısına bir şans vermelisiniz.
İncecik açılan hamurlar arasına bol ceviz konulup gül şekline sarılarak fırında pişiriliyor.
Ardından üzerine şerbet dökülerek, yemelere doyamayacağınız bir gül tatlısı ortaya çıkıyor.
14) İncelek Tatlısı
Tahinli hamuruyla gönülleri fetheden incelek tatlısı, özellikle Ramazan aylarında Aksaray sofralarından eksik olmuyor.
İç kısmı cevizli veya fındıklı olarak hazırlanan, çıtır çıtır bir lezzettir incelek tatlısı.
Bu arada, incelek tatlısı Aksaray’ın coğrafi işaret tescilli lezzetlerinden biridir.
15) Çiğleme
Bu kadar az malzemeyle böyle bir lezzet elde etmek hiç de şaşırtıcı değil.
Sadece un, su, tuz ve kaymak ile hazırlanan çiğleme, Aksaray mutfağının en sevilen tatlılarındandır.
Sıcakken, üzerine eklenen kaymağın çiğlemeye kattığı lezzeti mutlaka deneyin.
Aksaray’a giderseniz, meşhur eşmekaya yoğurdu, kesme mantısı, sebzeli eriştesi, yarma tarhanası, taze baharatları, kış sofralarının vazgeçilmezi turşuları ve cavırcık otunu almayı unutmayın.
