Yüzyıllardır yemek masalarından eksik olmayan temel tahıllar arasında pirinç ve bulgur, her zaman ilk sıralarda yer alıyor.
Osmanlı İmparatorluğu Dönemi‘nde, pirinçle yapılan pilavlar ‘ dane-i pilav‘, bulgurla yapılanlar ise ‘aş‘ olarak adlandırılıyormuş.
Osmanlı Saray mutfağında klasik pilavların yanında ıspanak, safran ya da nar suyu ile zenginleştirilmiş renkli pilavlar da hazırlanırmış.
Yıllar içerisinde isimleri ve yapılış yöntemleri değişse de pilavın yemek masalarındaki yeri asla değişmedi.
Kestaneli, bezelyeli, safranlı, bakliyatlı, kuruyemişli, kuru meyveli ve elbette etli gibi farklı birçok pilav çeşidi, Türk mutfağında kendine yer buluyor.
Pilav çeşitlerinin zenginliği, mutfak kültürümüzün ne kadar kapsamlı olduğunu gösteriyor; şimdi sizi Türkiye’nin lezzetli pilavları ile baş başa bırakıyorum.
1) Kapama Pilav – Edirne
Kapama pilavının kökeni Balkanlar‘dan Edirne mutfağına uzanıyor.
Kapama pilavı, adını veren özel bir pişirme yöntemiyle hazırlanıyor. Hazırlanan pilav karışımı bir fırın tepsisine yerleştiriliyor, üzerine bir kapak kapatılıyor ve kapak üzerine odun konularak pişiriliyor. Bu sayede pilavın altı ve üstü eşit şekilde pişiyor.
Geleneksel pişirme yöntemi günümüzde pek yaygın olmasa da bol karabiberli, etli kapama pilavı hâlâ Edirne’nin en sevilen lezzetlerinden birisidir.
2) Konuralp Pilavı – Düzce
Halk arasında kasaba pirinci olarak da bilinen ‘konuralp’ pirinci ile hazırlanan bu nefis pilav, damak çatlatan bir lezzettir.
Düzce’ye giderseniz, kökeni 1800‘lü yıllara dayanan, Osmanlı Saray mutfağının en sık yapılan lezzetlerinden biri olan konuralp pilavını mutlaka tatmalısınız.
3) İstanbul Pilavı
Arada kıtır kıtır ağza gelen bademler, yumuşacık tavuk göğsü etleri, bezelye, ve çeşitli baharatlarla birleştirilen İstanbul pilavının lezzeti tam anlamıyla yaşanarak keşfedilmeli.
Rengini safrandan, aromasını zencefilden alan İstanbul pilavını henüz denemediyseniz, oldukça şey kaybediyorsunuz, benden söylemesi.
4) Sarımsaklı Pilav – Balıkesir
Balıkesir’in sarımsaklı pilavı, pişirildiği bakır tencereden lezzetini alan, adeta bir şifa kaynağıdır.
Eğer sarımsak seviyorsanız, sirke ile pişirilen bu enfes pilavı kaşıklamaya doyamayabilirsiniz.
Sarımsaklı pilav genellikle et yemekleri ile sunulur ve bol tereyağı ile hazırlanması en belirgin özelliklerinden biridir.
5) Enginarlı Pilav – Ege Bölgesi
Bu pilav bambaşka bir lezzet, özellikle ılık servis edildiğinde tadına doyamayacağınız, zeytinyağlı dolma içi tadında harika bir Ege lezzeti olan enginarlı pilavdır.
Bol zeytinyağlı, dereotlu, dolmalık fıstıklı enginarlı pilav özellikle İzmir sofralarında sıkça yer buluyor.
6) Midyeli Pilav – Ege Bölgesi
Ege’nin en sevilen sokak lezzetlerinden biri, midye dolma tadındaki bol karabiberli midyeli pilavdır ve sofralarda büyük bir lezzet patırtısı yaratıyor.
Ege usulü midyeli pilavın lezzet sırrı ise osmancık ya da jasmin pirinci ile hazırlanmasında gizlidir.
Eğer midye dolmayı seviyorsanız, midyeli pilavın üstüne bol limon sıkmanızı öneririm.
7) Kestaneli Pilav – Bursa
Bursa denilince kestaneli pilav da akla gelir. Uludağ’ın eteklerinde yetişen kestanelerle yapılan bu eşsiz pilav, kuru yemişlerle zenginleştiriliyor.
Dışarıdan bakıldığında özel gün yemekleri arasında yer alsa da, kestaneli pilav mevsiminde Bursa sofralarında sıkça yer buluyor.
8) Hamsili Pilav – Karadeniz
Karadeniz mutfağının vazgeçilmezlerinden biri hamsili pilavdır, özellikle Rize ve Trabzon illerinin baş tacıdır.
Karadeniz Bölgesi’ndeki pek çok lezzette bulunabilen hamsi, pilavla buluşunca bambaşka bir lezzet kazanıyor.
Fakat, hamsili pilavın hazırlanışı oldukça zahmetli. Hamsiler tek tek pişirileceği kabın kenarına dizilir, ortasına önceden pişirilmiş bol maydonozlu pilav konur. Kenarlardan sarkan hamsilerle pilavın üzeri kapatılıp fırında ya da ocakta pişirilir.
9) Kabune Pilavı – Isparta
Isparta’nın coğrafi işaretli lezzetlerinden biri olan kabune pilavı, özellikle düğünlerde en çok tercih edilen yemeklerden biridir.
Ağzınıza dağılacak kadar yumuşak pişirilmiş gerdan eti ile hazırlanan kabune pilavı, geleneksel olarak ters çevrilerek servis edilir.
Hem görsel hem de lezzet açısından tatmin edici bir pilav arıyorsanız, kabune pilavı tam size göre.
10) İç Pilav
Kaşıklamaya doyamayacağınız bol malzemeli bir pilav arıyorsanız, pek çok farklı yörede yapılan iç pilav tam size göre.
Özellikle yılbaşı ve bayram sofralarının vazgeçilmezlerinden biri olan iç pilav, pek çok kişinin favorisi haline gelmiştir.
Kuş üzümü, nane, ciğer ve tarçın gibi malzemeler iç pilavını yaparken kullanılan lezzetleri oluştursa da, bu malzemeler uyumlu bir denge içinde olmalıdır; bir tanesi eksik olursa pilavın tadı etkileniyor.
11) Meyhane Pilavı – İç Anadolu Bölgesi
Pirinçten daha fazla bulgurun kullanıldığı Anadolu mutfağında sıklıkla tercih edilen pilav çeşitlerinden biri olan bol sebzeli meyhane pilavıdır.
Mevsime göre domates, biber gibi sebzelerle yapılan meyhane pilavının, tabii ki en önemli malzemesi bol soğandır.
12) Pıt Pıt Pilavı – Orta Anadolu Bölgesi
İsmiyle çocukların ilgisini çeken pıt pıt pilavı, alışık olduğumuz pirinçli ya da bulgurlu pilavlardan farklı olarak yarma buğdayla hazırlanıyor.
Kıymalı buğdaylı pıt pıt pilavı, mutfakta hayat kurtaran bir seçenek olarak öne çıkıyor.
İçerisinde kıyma bulunduğu için yanında bir çorba veya lezzetli bir salata ile ana yemek olarak sunulabilir.
13) Divriği Pilavı – Sivas
Sivas mutfağının zengin malzemeli ve yüksek protein içerikli en sevilen lezzetlerinden biri olan Divriği pilavı, oldukça popülerdir.
Pirinç, nohut ve kuzu etini bir araya getiren bu enfes pilav, genellikle sebze yemekleri ve salata ile servis edilir.
Pek çok farklı baharat kullanılsa da, Divriği pilavına lezzetini veren esas baharat yenibahar olarak öne çıkıyor.
14) Duvaklı Pilav – Diyarbakır
Diyarbakır mutfağının en çok sevilen tatlarından biri olan duvaklı pilav, dikkat çeken lezzetler arasında yer alıyor.
Klasik yöntemde bol tereyağlı olarak pişirilen pilavın üstü, özel olarak hazırlanan kıymalı bademli harç ile kaplanıyor.
Siirt’in perde pilavına benzer bir yapısı olmasına rağmen, duvaklı pilav kendi tarzıyla dikkat çekiyor.
15) Üzlemeli Pilav – Şanlıurfa
Adını üzerine konulan kuzu etli, nohutlu, kuru üzümlü ve pekmezli özel harç olan ‘üzleme’den alan pilav, Şanlıurfa mutfağının en sevilen lezzetlerindendir.
Şanlıurfa’ya giderseniz, yapımı zahmetli ama tadı son derece lezzetli olan üzlemeli pilava göz atmanızı öneririm.
16) Firik Pilavı – Gaziantep
Buğday tanelerinin ateşte kavrulması ile elde edilen firik, isli tadıyla damakları şenlendiriyor.
Firik, özellikle Güneydoğu Anadolu ve Orta Anadolu mutfaklarında sıkça kullanılır. Fakat etli nohutlu firik pilavının en lezzetlisi kesinlikle Gaziantep‘te yapılır.
Gaziantep’e gittiğinizde, yanında bir bardak bol köpüklü ayran eşliğinde güzel bir firik pilavı yemeden dönmemenizi öneririm.
17) Perde Pilavı – Siirt
Bademli, çıtır çıtır bir hamur arasında sunulan, kaşıkta tane tane dağılan tavuklu perde pilavı, Siirt mutfağının en muhteşem yemeklerinden biri haline gelmiştir.
Özel bakır tencerelerde pişirilen perde pilavının lezzeti ise tarçın, kuş üzümü ve dolmalık fıstıkta gizli kalıyor.
18) Zibilli Pilav – Iğdır
Doğu Anadolu’nun ana yemek tadında doyurucu pilav çeşidi olan Iğdır’ın zibilli pilavı, lezzetinin yanı sıra doyuruculuğu ile de dikkat çekiyor.
Baharatların eşsiz aroma kattığı zibilli pilav, diğer pilav çeşitlerinden sıyrılmasını sağlayan önemli bir özelliğe sahip; üzerinin yumurta ile kaplanmış özel harcıyla süsleniyor.