Doğu Anadolu’nun en zengin mutfaklarından biri, tarihi İpek Yolu üzerindeki Bitlis’in geleneksel mutfağıdır.

Bitlis mutfağı, sebzeden meyveye, süt ürünlerinden ete kadar birçok farklı lezzeti bir araya getirirken, baharatların da önemli bir yeri vardır.

Sert geçen kış ayları nedeniyle Bitlisliler, yaz mevsiminde bol miktarda kış hazırlığı yapmaktadır. Tuzlama, konserve, salça, tarhana, pekmez ve reçel, Bitlislilerin kış için hazırladığı başlıca ürünlerdir. Bu hazırlıklar, Bitlis mutfaklarında muhteşem tatlarla buluşur.

Bu süreçler sonrası, size Bitlis’in biraz zahmetli ama son derece lezzetli yemeklerine göz atmanızı öneriyorum.

Bitlis’in Yöresel Yemekleri

Bitlis Yemekleri

1) Avşor Çorbası

Güneş doğmadan önce uyanıp, güne bol etli sıcak bir çorba ile başlamak Doğu’nun en sevilen geleneklerinden biridir.

Bitlis’e gittiğinizde, sabahın ilk ışıklarıyla birlikte servis edilmeye başlanan ve gün doğumuyla birlikte tükenen avşor çorbasını mutlaka denemelisiniz.

2) Çireş Çorbası

Bitlis’in Ahlat ilçesinde öne çıkan lezzetlerden biri olan çireş çorbasının ana malzemesi çireş otudur.

Et ve buğday ile yapılan bu doyurucu çorba, özellikle kışın Bitlis mutfaklarında sıkça pişirilmektedir.

Bir bilgi eklemek gerekirse; çireş otu, bazı bölgelerde çiriş otu olarak da bilinmektedir.

3) Glorik

Bitlis mutfağında en az bilinen ama evlerde en çok yapılan lezzetlerden biri gloriktir.

Minik köfteli nohutlu glorik, tek tabakta maksimum lezzet arayanlar için ideal bir seçenektir.

Genellikle esnaf lokantalarında bulabileceğiniz glorik, Bitlis’te mutlaka tatmanız gereken lezzetler arasında yer alıyor.

4) Çorti Aşı

Kelime anlamıyla lahana turşusu ile yapılan muhteşem bir yemek olan çorti aşı, özellikle kış aylarında sofralarımızda önemli bir yere sahiptir.

Çorti aşının en önemli püf noktalarından biri, lahana turşusunun sirke kullanılmadan, sadece limon suyu ile hazırlanmasıdır.

5) Turşu Aşı Çorbası

Bitlis’in içinizi ısıtacak turşulu lezzetlerinden biri de turşu aşı çorbasıdır.

Ekşi erik pestili ile yapılan nohutlu, buğdaylı ve etli turşu aşı çorbası, Bitlis mutfağının en doyurucu çorbalarındandır.

Hafif mayhoş aroması ile damaklarda hoş bir tat bırakır; mutlaka denemelisiniz.

6) Bitlis Köftesi

Bitlis usulü içli köfte, görünüm olarak içli köfteyi andırsa da tadı ile kendini gösteriyor. Hazırlanırken, kıyma ve bulgur gibi tüm malzemeler bir araya getirilip yoğuruluyor.

Bitlis köftesi genellikle haşladıktan sonra sıcak tereyağıyla servis ediliyor, ama hafif çırpılmış sarımsaklı yoğurtla birlikte muhteşem bir lezzet haline geliyor.

7) Büryan Kebabı

Özel kuyu tandırında pamuk gibi oluncaya dek pişirilen büryan kebabı, yanına sadece aynı tandırda pişirilen özel ekmek ile sunulmaktadır.

Bitlis gezinizde, lokum gibi kebap ile kendinize mini bir ziyafet çekmek isterseniz büryan kebabı tam da size göre.

8) Soğan Köftesi

Tadını böbrek yağı ve sumaktan alan soğan köftesi, aslında bir çeşit içli köfte olarak tanımlanabilir.

İnce bulgur ve un karışımı hamurun içine bol soğanlı, sumaklı ve böbrek yağlı kıymalı harç konarak yuvarlanıp haşlanmaktadır. Üzerine biberli tereyağı gezdirilerek servis edilir.

Sakatat seviyorsanız, soğan köftesini sevmemeniz için hiçbir neden yok.

9) Katıklı Dolma

Dolma, Türk mutfağında en çok yapılan yemeklerin başında gelir. Taze sebze ile yapılana ayrıdır, kuru sebze ile yapılanı ayrı bir güzellik taşır.

Bitlis’in katıklı dolması, taze kabak ile hazırlanan muhteşem bir yemektir. Katıklı dolmayı klasik kabak dolmasından ayıran temel özellik, dolmaların minik halkalar şeklinde dilimlenerek sunulmasıdır.

Üzerine yoğurt ve salçalı sos gezdirildiğinde tadına doyum olmaz.

10) Has Dolması

Has dolması, bildiğimiz lahana sarmasının Bitlis’li versiyonudur.

Çok klişe bir ifade olacak ama alt tarafı lahana sarması demeyin, has dolmasını bir de yerinde denemek gerek. Çünkü Bitlisliler, dolmanın harcını yağlı kaburga eti ile hazırlar ve ortaya eşsiz bir lezzet çıkar.

11) Keledoş

Her ne kadar keledoş denilince akıllara ilk Van gelse de, keledoşun en çok Bitlis mutfaklarında yapıldığı söylenmektedir.

Keledoş, kuşbaşı kuzu eti ve buğdayın iyice yumuşayıp keşkek kıvamına gelene dek pişirilmesiyle hazırlanır. Üzerine yoğurt ve tereyağlı salçalı sos gezdirilerek servis edilir.

Hemen hemen her restoranda bulabileceğiniz keledoş, Bitlis’te tadılması gereken yemeklerden biridir.

12) Ciğer Taplaması

Ciğer sevenler için Bitlis’in koyun ciğerini köftelik bulgur ile bir araya getiren ciğer taplaması mükemmel bir tercihtir.

Şimdiye kadar yediğiniz tüm ciğerleri unutturacak bir lezzet arıyorsanız, ciğer taplamasını kesinlikle es geçmeyin.

Unutmayın ki, ciğer taplaması bol köpüklü bir yayık ayranı ile birlikte mükemmel bir uyum sağlamaktadır.

13) Kengerli Bulgur Pilavı

Türk mutfaklarında pilavsız yemek düşünülemez. Bu yüzden, neredeyse her şehrin kendine has bir veya birkaç pilav tarifi vardır.

Bitlis mutfağının en lezzetli pilavlarından biri olan kengerli bulgur pilavı, kenger otunun bulgura kattığı lezzet ile dikkat çekmektedir.

Özellikle esnaf lokantalarında sıkça yapılan kengerli bulgur pilavını denemeden geçmeyin.

14) Baklalı Pilav

Bitlis’in Ahlat ilçesi ile özdeşleşmiş bir lezzet olan baklalı pilav, taze bakla ve farklı sebzelerin pirinçle buluşturulmasıyla hazırlanır.

Bu nefis yemek özellikle bahar ve yaz aylarında Bitlis mutfaklarında sıkça pişirilmektedir. Denerseniz pişman olmazsınız.

15) Şemşerok

Bitlis mutfaklarının en sevilen lezzetlerinden biri olan şemşerok, bir çeşit mantı olarak da tanımlanabilir.

İçi kuşbaşı kırmızı etle doldurulmuş hamur parçaları, tercihe göre kızartılarak veya haşlanarak yapılır. Ancak sarımsaklı yoğurt ve salçalı sos, şemşerok için vazgeçilmezlerdendir.

16) İnci Kefali

Bitlis mutfağı et ağırlıklı olduğu için balık yemek isterseniz Van Gölü çevresinde bulunan restoranlara gitmelisiniz.

Farklı balık çeşitlerini bulmak mümkün; ama benim önerim, Van Gölü’nden çıkan inci kefalini tatmanızdır.

Bitlis Tatlıları

1) Teter

Mutfakta kalan her malzemenin farklı bir lezzete dönüştüğünün en tatlı örneklerinden biri teter.

Bir çeşit ekmek kadayıfı olan teter, alışık olduğumuz Afyon usulü ekmek kadayıfından biraz daha farklıdır.

Bayat ekmekler, pekmez, su ve tereyağı ile hazırlanan özel bir şerbetle ıslatılır. Ekmekler şerbeti iyice çektikten sonra, bol ceviz, kaymak veya sade dondurma ile sunulur.

2) Güzbez Tatlısı

Rafine şeker kullanılmadan, bal ve ceviz ile hazırlanan güzbez tatlısı, Bitlis mutfağının nadir ama en karşı konulmaz tatlılarından biridir.

Genellikle evlerde pişirildiği için gördüğünüzde mutlaka denemelisiniz.

3) Ahlat Lokma

Çıtır çıtır hamuru ve iç baymayan şerbeti ile gönülleri fetheden Ahlat lokma, Bitlis lezzetlerindendir.

Ahlat lokması, alışık olduğumuz lokmalardan farklı olarak yuvarlak değil, ortası delik halka şekliyle yapılır.

Çıtır hamur tatlısı sevenler için Ahlat lokması, favori tatlılardan biri olmaya aday.

Bitlis’e giderseniz, meşhur küp peynirinden, Nazik ve Aygır göllerinde avlanan aynalı sazan balığından, kara kovan balından ve ata tohumdan üretilen Şehcıman pirincinden tatmadan dönmemenizi öneririm.