Mezopotamya’nın bereketli topraklarında bulunan Siirt, farklı kültürleri yansıtan zengin bir mutfak kültürüne sahiptir.
Siirt mutfağı hak ettiği üne henüz kavuşamamış olsa da, keşfedilmeyi bekleyen pek çok lezzete ev sahipliği yapmaktadır. Gelin, Siirt mutfağının en sevilen tatlarına birlikte göz atalım.
1) Mihr Çorbası
Mihr çorbası, nohut ve buğday ile hazırlanan bir yoğurt çorbasıdır. Servis edilmeden önce üzerine bol biberli sıcak yağ dökülmektedir.
Mevsim ne olursa olsun yemeğe çorba ile başlamayı seven biriyseniz, Mihr çorbasını Siirt’te tatmanız gerekenler listenize eklemelisiniz.
2) Pırtıke Çorbası
Bol ıspanak ve pirinç ile yapılan pırtıke çorbası, ıspanak yemeği gibi görünse de, tadı ile farklılık yaratmaktadır.
Pırtıke çorbasının lezzetinin sırrı, içerisine katılan iri taneli sumakta gizlidir. Sumağın kattığı hafif mayhoş tat, bu çorbayı bambaşka bir boyuta taşır.
Şehir merkezindeki birçok esnaf lokantasında bulabileceğiniz pırtıke çorbasını denemeden geçmeyin.
3) Zerfet
İçindeki malzemelerden dolayı ilk bakışta çok cazip görünmeyen, fakat tadıldığında insanı kendine hayran bırakan bir lezzet olan zerfet hakkında detay vermeden geçemeyeceğim.
Farklı tatları denemeyi sevenlerdenseniz, malzemelerine bakmadan zerfeti mutlaka deneyin. Zaten severleri çok seviyor, sevmeyenler ise hiç tadamıyor. Siz de denedikten sonra nasıl bulduğunuzu paylaşın!
4) Cokat
Diğer adıyla “bumbar”, aslında birçok ilimizde bulunan bir lezzet olsa da, her şehir kendi yöntemine göre tadını zenginleştirir.
Sakatat seven biriyseniz, Siirt usulü bumbar ‘cokat’ı mutlaka deneyin.
5) Arap Dolması
Siirt dolması da denilen Arap dolması, kuru patlıcan ve kuru biber ile yapılan enfes bir dolmadır.
Kıymalı versiyonu olsa da, benim favorim kesinlikle zeytinyağlı ve ekşili olanıdır.
Siirt’e giderseniz, birçok esnaf lokantasında bulabileceğiniz bu harika dolmayı sakın kaçırmayın.
6) İskemet Köfte
Bulgur, kıyma, haşlanmış patates ve yumurta gibi birçok malzeme içeren iskemet köfte, Siirt mutfaklarında sıklıkla yapılmaktadır.
Büyük-küçük herkesin sevdiği iskemet köftenin görünümü çok cazip olmayabilir, ama bir kere denediğinizde bir tane ile yetinemeyeceğinizi garanti ederim.
7) Yoğurtlu Köfte
Yoğurtlu köfte ya da yerel adıyla kiftel leben, Siirt mutfağının en sevilen lezzetlerinden biridir.
Aslında bir çeşit bulgur köftesi olan kiftel leben, özellikle çay saatlerinde Siirt sofralarının vazgeçilmezidir.
8) Sarımsaklı Köfte
Güne et ile başlamanın bir gelenek haline geldiği Doğu ve Güneydoğu illerimizde, Siirtliler için kış aylarında pazar kahvaltılarının olmazsa olmazı sarımsaklı köfte vardır.
İnce bulgurlardan yapılan köfteler haşlandıktan sonra, üzerine yağlı kavurma ve sarımsak eklenerek afiyetle yenir.
Şehirlerin mutfak kültürlerini halk geleneklerine uygun şekilde denemeyi sevenlere, Siirt’ten ayrılmadan önce sarımsaklı köftenin tadına bakmalarını öneririm.
9) Siirt Kitel
Kullanılan malzemeler nedeniyle içli köfte sanılabilecek Siirt’in kiteli, aslında oldukça özel bir lezzettir.
Köftelik bulgur ile hazırlanan hamur ince açılmakta ve içerisine hazırlanan kıymalı, baharatlı harç konulup kapatılmaktadır.
Siirtliler, kiteli genellikle ekşili çorbalarla tüketmeyi tercih etse de, az biberli yağ gezdirilmiş sarımsaklı yoğurt ile de mükemmel bir uyum yakalar.
10) Büryan Kebabı
Siirt denilince akla gelen en önemli lezzetlerden biri büryan kebabıdır. Büryan kebabı, üç metre derinliğine sahip özel kuyularda, üzeri çamurla kapatılarak uzun süre pişirilmektedir.
Eti en sade haliyle tatmak isteyenler için yanında sıcak pide ile sunulan büryan kebabı, Siirt’e gittiğinizde atlamamanız gereken bir lezzettir.
11) Perde Pilavı
Pek çok Anadolu şehrinde de yapılmakta olsa, perde pilavı demek Siirt demektir. Üzeri bademli hamurla kaplanmış olan perde pilavı, börek gibi dilimlenerek sunulmaktadır.
Hamurun içinden süzülen etli, kuru yemişli ve kuş üzümü ile hazırlanan bu muhteşem tat, damaklarınızda uzun süre kalabilir.
Bir ipucu olarak, perde pilavının yanında bol köpüklü bir ev ayranı söylemenizi öneririm.
12) Gebole
Siirt mutfağında en hafif tatlılardan biri olan gebole, genellikle ağır yemeklerin ardından tercih edilmektedir.
Pekmez ile hazırlanan gebolenin üzerine ceviz eklediğinizde tadı gerçekten harika olur. Mutlaka aklınızda bulunsun.
13) İmçerket
Bir çeşit katmer olan imçerket, yağda kızartılarak hazırlanmakta ve ardından üzerine toz şeker serpilerek sunulmaktadır.
İsteğe bağlı olarak Antep fıstığı, toz fındık veya toz ceviz ile de servis edilmektedir. İncecik hamuru ile çıtır çıtır imçerketin her hali güzel, ama Antep fıstıklısı gerçekten çok özel.
Siirt’e giderseniz yanında taze demlenmiş bir çayla imçerket yemeden dönmemenizi öneririm.
14) Varakkaak
Adıyla ilgi çeken varakkaak, Siirt’te şeker kullanılmadan hazırlanan nadir tatlılardan biridir.
Özel olarak açılan yufkalar, kaynatılan pekmezli su ile ıslatılmakta ve üzerine iri kırılmış cevizle serpilerek afiyetle yenmektedir.
Çayı tatlısız içemeyen ama çok şekerli olanlardan da kaçınanlar için varakkaak harika bir alternatif sunabilir.
15) Rayoşu Meketip
Siirt’in ilginç isimli tatlılarından biri de rayoşu meketip. Hamur içerisine bolca dövülmüş ceviz eklenip zarf şeklinde kapatılmakta, ardından kızgın yağda kızartılarak şerbete batırılmaktadır.
Keyifli bir tatlı molası vermek isterseniz, rayoşu meketip tatlısını kesinlikle denemelisiniz.
Siirt’e giderseniz, meşhur fıstığı, doğal cevizli sucuğu, televizyon karşısında atıştırmalık karpuz çekirdeği, Pervari’nin ünlü balı ve otlu peynir gibi lezzetleri tatmadan dönmemenizi öneririm.